forest bathing

Een origineel cadeau? Doe een bosbad cadeau

Op zoek naar een origineel cadeau?

Wat geef je nu toch weer als (relatie)geschenk. Altijd een lastige keuze. Nog een gadget, nog een boek, nog meer spullen? Heeft jouw relatie/vriend/vriendin/zus/broer daar echt behoefte aan? Als hij of zij het écht wilde hebben, had hij het misschien al lang gekocht. En zo wordt je geschenk aangenomen en toegevoegd aan de stapel spullen.
Niet zo duurzaam toch? En de wereld heeft niet meer, maar juist minder spullen nodig. En jij wilt toch ook niet een cadeau geven dat ongebruikt in een hoek blijft liggen? Nee, liever een origineel cadeau, een belevenis bijvoorbeeld. Een bosbad als cadeau.

Een origineel cadeau? Een dosis ontspanning

Heb je weleens gedacht aan een cadeau dat de ontvanger écht iets geeft? Een dosis ontspanning, zo broodnodig in deze roerige tijden. Een origineel cadeau bovendien, dat je relatie waarschijnlijk nog niet eerder heeft gekregen.
Zo’n cadeau kan je geven met de bosbadcadeaubon.
Ik begrijp best dat je in deze drukke tijden kiest voor een cadeau dat voor de hand ligt, maar hoe leuk is het om een echt origineel cadeau te geven? En het kost je echt niet meer tijd om te bestellen cadeau dat minder origineel is.

Wat is bosbaden?

Een bosbad is de beproefde methode om te ontspannen in de natuur. Onder begeleiding van een gecertificeerd bosbadgids ga je de natuur in en met gerichte opdrachten worden alle zintuigen geprikkeld. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat hierdoor stresshormonen en bloeddruk dalen (om maar twee gezondheidsvoordelen te noemen). Het effect houdt nog zeker twee weken na het bosbad aan. Daar heeft jouw relatie écht iets aan. Bovendien is de bosbadcadeaubon de duurzame optie. En in deze tijd is een duurzaam cadeau toch veel beter dan nog meer spullen?

Geef dus een origineel cadeau met de bosbadcadeaubon *

Ja. Ik geef een dosis ontspanning cadeau

* De bosbadcadeaubon is tot twee jaar na uitgifte geldig en kost 32 euro* inclusief BTW (Een beetje Rituals pakket is duurder). En natuurlijk is het ook leuk om te geven aan je zus, vriend, moeder, schoonvader of wie verder ook maar ontspanning kan gebruiken.

* In 2025 verhoog ik stapsgewijs de prijs van mijn bosbaden (omdat ze dat waard zijn). Maar de bosbadcadeaubon die je voor 31 december 2025 aanschaft kan ingewisseld worden voor een bosbad met die hogere prijs. Een goed idee dus om nu dat bosbad cadeau te doen. Jouw voordeel loopt op tot 15 euro.

* Mijn bosbaden vinden plaats in de regio Rotterdam. Als je een bosbad cadeau wilt doen aan een groep medewerkers, die met elkaar gaan bosbaden, dan kan dat ook. We kunnen dan samen kijken wat de beste plek is om het bosbad te organiseren. Kijk hiervoor op bosbad voor bedrijven.

Dit zeggen anderen over de bosbaden van de bosbadcoach

“Wat een genot om zo in de natuur aan het buiten spelen te zijn, op een respectvolle en vooral ongedwongen manier. Een cadeau aan jezelf!” “Het is zo fijn om buiten te zijn en je zintuigen op scherp te zetten. Je aardt tijdens het bosbad vanzelf en dat voelt heel gezond. Kortom een top ervaring.”

Ik bestel de bosbadcadeaubon

Niet minder, maar juist méér mensen de natuur in

bosbaden, forest bathing

Over de impact van bosbaden op de natuur

Er is de laatste weken onrust ontstaan in de doorgaans zo vredige wereld van bosbadgidsen in Nederland. Natuurmonumenten wil de activiteiten die in haar gebieden worden georganiseerd aan banden leggen. De natuur staat onder druk en de toegang tot kwetsbare natuur moet daarom beperkt worden met regels en vergunningen. Bosbaden wordt daarbij op één hoop geveegd met hondenuitlaatservices en crossfietsers. Terwijl de impact van bosbaden op de natuur juist heel positief is. Mijn stelling is dat als je ergens van houdt, je het gaat beschermen. Daarom moeten er niet minder, maar juist meer mensen de natuur in. Maar dan wel op zo’n manier dat mensen gaan ervaren dat zij onderdeel zijn van de natuur. Want in een tijdperk dat wordt gekenmerkt door vervreemding, gezondheids- en ecologische crises, is de noodzaak om je als mens te verbinden met de natuur groter dan ooit.

Het in Japan geboren bosbaden is een manier om met respect in de natuur te zijn en er een diepere verbinding mee aan te gaan. Die natuurverbinding is ook de kern van deep ecology, een filosofie die de intrinsieke waarde van alle levende wezens erkent. In deze visie is de natuur niet louter een decor of een bron van grondstoffen, maar een complex web van levende wezens met wie we diep verbonden zijn.

De mens is gelijkwaardig aan de Sabelsprinkhaan

De mens staat namelijk niet aan de top van de natuur, zoals wij in het Westen eeuwenlang – gevoed door de Christelijke traditie – hebben geleerd. Nee, de mens ís natuur en daarmee gelijkwaardig aan de Sabelsprinkhaan en de Geelgors (zie het artikel “De natuur is óók van de zadelsprinkhaan – dus de mens moet maar vaker thuisblijven, NRC 9 februari 2024”).

Voor veel mensen is dit concept nog lastig te bevatten. Maar het is wel een concept dat ons dichterbij een oplossing voor de huidige ecologisch en gezondheidscrisis brengt. Zouden de CEO’s van de Shell’s, ING’s en Chemours van deze wereld zichzelf als onderdeel van de natuur zien, en niet als heerser over, dan zouden de acties die nodig zijn om te redden wat er nog te redden valt van de natuur, wellicht meer kans van slagen hebben.

Op zich is de wens van Natuurmonumenten om de natuur te beschermen tegen schadelijke invloeden van de mens te begrijpen, daar zijn ze tenslotte voor opgericht. De vraag is of je niet veel meer bereikt als natuurorganisaties en bosbadgidsen samen optrekken in het gezamenlijke streven de mens dichter bij de natuur, en daarmee dichter bij zichzelf te brengen.

Meer de natuur in als antwoord op crisis

De huidige ecologische en gezondheidscrisis vraagt er namelijk juist om dat mensen meer de natuur in gaan. Met inachtneming van de kwetsbaarheid van de natuur. Bosbaden is om meerdere redenen goed voor de natuur. De bosbadgids heeft als uitgangspunt respect voor de natuur en zal rekening houden met de kwetsbare natuur. Natuurlijk heeft elke stap die de mens zet in de natuur impact, we zweven immers niet boven de grond. Maar door de kleinschaligheid van een bosbad en de zorgvuldige begeleiding door een gekwalificeerde gids is die impact op de natuur minimaal.

De natuur is dus beter af als er meer bosbaden worden genomen. Dat komt doordat deelnemers aan een bosbad de natuur op een dieper niveau ervaren. Door aandachtig met alle zintuigen aanwezig te zijn in de natuur, worden ze zich meer bewust van de waarde en kwetsbaarheid van de natuur. Dit is voor veel mensen een transformerende ervaring. Je kijkt nooit meer hetzelfde naar de natuur, nadat je je er gedurende drie uur met al je zintuigen in hebt ondergedompeld.

Ook leren mensen door het bosbaden de intrinsieke waarde van de natuur te erkennen, los van haar nut voor de mens. Dit kan leiden tot een grotere betrokkenheid bij natuurbescherming en tot duurzamer gedrag in het dagelijks leven.

Kortom bosbaden is goed voor de natuur en kan bijdragen aan een betere bescherming van de natuur doordat de natuurverbinding vergroot wordt. Mensen moeten dus niet minder, maar meer de natuur in om diezelfde natuur te kunnen redden.

Gezondheidsvoordelen van bosbaden

Ik benut als bosbadgids en natuurcoach graag de kracht van de natuur. De natuur zorgt voor vermindering van stress en angst. De rust en kalmte van de natuur, gecombineerd met de frisse lucht, hebben een kalmerend effect op het lichaam en geest.

Verder neemt de mentale gezondheid van mensen die een bosbad nemen toe. Onderzoeken hebben aangetoond dat bosbaden gevoelens van geluk, tevredenheid en vitaliteit verhoogt. En ik ervaar dat ook bij de bosbaden die ik begeleid. Allemaal gelukzalige gezichten om me heen tijdens de afsluitende theeceremonie (en nee, daar laat ik geen afval bij achter. Sterker nog, voor aanvang van een bosbad loop ik mijn route na en ruim ik zwerfvuil op. Een goede gewoonte die ik deel met gekwalificeerde collega bosbadgidsen).

De dominante visie die de mens als heerser over de natuur beschouwt, heeft geleid tot ongebreidelde exploitatie en vernietiging van natuurlijke habitats (van de Sabelsprinkhaan en de Geelgors bijvoorbeeld). Dit heeft dramatische gevolgen voor de biodiversiteit, het klimaat en uiteindelijk ook voor de menselijke gezondheid. Bosbaden heeft daar een antwoord op. Het is meer dan een ontspannende activiteit. Het is een pad naar genezing, voor onszelf en voor de planeet. Door de natuur te respecteren en te beschermen, herstellen we de balans in onze gebroken wereld.

Ook een keer een bosbad ervaren?

Ik organiseer bosbaden in de regio Rotterdam (en overigens niet in een gebied van natuurmonumenten, de boswachter hijgt mij niet in de nek :-), maar in de prachtige Broekpolder in Vlaardingen).

Kijk in mijn agenda voor de data van de aankomende bosbaden. Staat jouw bosbad er nog niet bij, en kan je een groep van vier of meer vormen, neem dan contact met met op. Dan prikken we samen een tijd en plaats.

En wil je eerst meer weten over bosbaden lees dan het antwoord op veelgestelde vragen over bosbaden.

Meer inspiratie?

Wil je vaker geïnspireerd worden, en op de hoogte zijn van de data van mijn bosbaden? Schrijf je dan in voor mijn inspiratiemail. Ik deel daar geregeld over ontspannen in de natuur, burn-out preventie, persoonlijke ontwikkeling en wat me maar te binnen schiet. Inschrijven is gemakkelijk, met onderstaand formulier. Uitschrijven ook, met een druk op de knop onderaan iedere e-mail die je van me krijgt.

Beter slapen door bosbaden

burn-out, forest bathing, ontspanning

Beter slapen door bosbaden? Hoe werkt dat dan? Nu de zomertijd weer is aangebroken, hebben veel mensen last van slaapgebrek. Er wordt op allerlei podia over gediscussieerd, hoe schadelijk de zomertijd nu eigenlijk is, maar veel wetenschappers zijn het er wel over eens dat het wisselen van de wintertijd naar de zomertijd ervoor kan zorgen dat veel mensen, in ieder geval gedurende een aantal weken, slechter slapen. Voor sommigen duurt dat zelfs tot aan het moment dat de wintertijd weer is ingevoerd.

De zomertijd is iets waar veel mensen elk jaar naar uitkijken. Ik vind het in ieder geval fijn dat de dagen weer langer worden, de temperaturen stijgen, en ik nog meer kan genieten van het buitenleven (alhoewel het natuurlijk het hele jaar door heerlijk en gezond is om naar buiten te gaan). Voor veel mensen kan de zomertijd een grote impact hebben op hun slaap. Met de zomertijd wordt, door de klok een uur vooruit te zetten, geprobeerd om meer daglicht te creëren. Dit lijkt misschien een kleine verandering, maar het kan een grote impact hebben op hoe we ons voelen. Hier zijn enkele van de gevolgen van de zomertijd op onze slaap en hoe bosbaden kan helpen.

Moeilijker in slaap vallen

Een van de meest voorkomende gevolgen van de zomertijd is dat het moeilijker kan zijn om in slaap te vallen. Jouw lichaam is gewend aan een bepaald slaappatroon, en als de klok wordt verzet, kan dat slaappatroon verstoord raken. Dit kan leiden tot slapeloosheid en een gebrek aan slaap, wat weer kan leiden tot vermoeidheid en concentratieproblemen overdag.

Het belang van een goede nachtrust kan niet genoeg worden benadrukt. Slaap is essentieel voor het herstel van lichaam en geest. Het is dus belangrijk om genoeg slaap te krijgen, ook tijdens de zomertijd wanneer onze slaap verstoord kan worden.

Bosbaden voor meer ontspanning

Bosbaden is in Japan ontwikkeld om de gevolgen van werkstress tegen te gaan. Je gaat twee tot drie uur naar buiten – al dan niet onder begeleiding van een bosbadgids – en bent met al je zintuigen aanwezig in de natuur. Het is dus iets heel anders dan een boswandeling, waar de verbinding met de natuur veel vluchtiger is. Er is veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van bosbaden op het verminderen van stress. Uit die onderzoeken blijkt dat het stressniveau inderdaad omlaag gaat, de stemming verbetert en het immuunsysteem wordt versterkt. Maar het helpt dus ook om de schadelijke effecten van de zomertijd op onze slaap te verminderen.

Een studie uitgevoerd in Japan toonde aan dat degenen die tijd doorbrachten in de natuur meer melatonine produceerden, het hormoon dat ons lichaam vertelt wanneer het tijd is om te slapen. Dit komt omdat blootstelling aan natuurlijk licht, in plaats van kunstmatig licht, ons circadiaanse ritme (onze interne klok) reguleert en helpt ons slaappatroon te behouden.

Dus als je merkt dat je moeite hebt om in slaap te vallen tijdens de zomertijd, probeer dan eens wat tijd door te brengen in de natuur. Ga wandelen in het bos, maak een wandeling langs het strand of geniet gewoon van de frisse lucht in een park in de buurt. Het kan een groot verschil maken in je slaappatroon en je algehele welzijn. Nog beter is het natuurlijk om een bosbad te nemen, dan profiteer je optimaal van de voordelen van tijd in de natuur.

Minder diepe slaap

Een ander gevolg van de zomertijd kan zijn dat we minder diepe slaap krijgen. Dit komt omdat onze slaapcycli worden beïnvloed door licht en donker. Minder diepe slaap kan leiden tot vermoeidheid overdag, verminderde concentratie en prikkelbaarheid. Het kan ook invloed hebben op ons vermogen om te herstellen en te vernieuwen tijdens de slaap, wat uiteindelijk een negatieve invloed kan hebben op ons algehele welzijn. Door slaapgebrek wordt je ook minder behulpzaam. Slaapgebrek heeft invloed op het ‘sociale cognitienetwerk’. Ik vertaal dat als: ‘je snapt even niet meer hoe je sociaal moet doen’. En of dat gaat om het boodschappen doen voor je moeder, of het helpen van een collega met zijn ecxelsheet, dat maakt kennelijk niet zoveel uit. Je herkent de emoties en behoeften van onbekenden én van hen die je na staan minder goed door slaapgebrek.

Hoe kan bosbaden helpen om beter te slapen?

Bosbaden kan helpen om de schadelijke effecten van de zomertijd op onze slaapcyclus te verminderen. Door tijd door te brengen in de natuur en je bloot te stellen aan natuurlijk licht, kan het ‘circadiaanse’ ritme gereguleerd en jouw slaapcycli verbeterd worden. Bovendien kan bosbaden helpen om lichaam en geest te ontspannen en te helpen kalmeren voordat je gaat slapen. En bosbaden helpt dus ook om stress te verminderen. Stress kan een grote invloed hebben op jouw slaap, en als je gestrest bent, kan je moeite hebben om in slaap te vallen en diepe slaap te krijgen. Bosbaden is een goede manier om stress te verminderen en te helpen ontspannen, waardoor je gemakkelijker in slaap kunt vallen en dieper kunt slapen.

Bosbaden dus, om beter te slapen

De zomertijd kan een grote impact hebben op jouw slaap en daarmee op jouw algehele welzijn. Gelukkig kan bosbaden helpen om de schadelijke effecten van de zomertijd op je slaap te verminderen. Door tijd door te brengen in de natuur en je bloot te stellen aan natuurlijk licht, kunnen we ons circadiaanse ritme reguleren en onze slaapcycli verbeteren. Bovendien kan bosbaden je helpen ontspannen en stress verminderen, waardoor je gemakkelijker in slaap kunt vallen en dieper kan slapen.

Dus de volgende keer dat je merkt dat je moeite hebt om in slaap te vallen, denk dan aan bosbaden als een mogelijke oplossing. Ga naar buiten, adem de frisse lucht in en geniet van de natuurlijke schoonheid om je heen. Het kan een groot verschil maken in je slaappatroon en je algehele welzijn. Je kan natuurlijk ook onder begeleiding van een gecertificeerd bosbadgids gaan bosbaden. De volgende gelegenheid vind je in mijn bosbadagenda.

Wil je vaker geïnspireerd worden, en op de hoogte zijn van de data van mijn bosbaden? Schrijf je dan in voor mijn inspiratiemail. Ik deel daar geregeld over ontspannen in de natuur, burn-out preventie, persoonlijke ontwikkeling en wat me maar te binnen schiet. Inschrijven is gemakkelijk, uitschrijven ook. Met een druk op de knop onderaan iedere e-mail kan je je weer uitschrijven.

Natuur als medicijn

forest bathing, ontspanning, persoonlijke ontwikkeling

Natuur als medicijn : wat hebben ontzag en bosbaden met elkaar te maken?

Natuur als medicijn; daar wordt de laatste tijd steeds meer over gesproken. Ontzag (awe in het Engels) is een van de werkzame bestanddelen van natuur, en het is een deel van de verklaring waarom bosbaden zo gezond is.
Dacher Keltner – hoogleraar aan de Universiteit van Berkely – doet al jarenlang onderzoek naar verwondering en ontzag (awe), en in het boek “Awe : the science of everyday wonder and how it can transform your life” beschrijft hij hoe ontzag, in de kleine alledaagse dingen kan zitten. En wat ervoor nodig is, is Aandacht, Wachten en Expand/Uitbreiden. AWE dus. Bosbaden is een van de manieren om awe te ervaren.

Ik weet nog, de allereerste recensie die ik kreeg over het allereerste bosbad dat ik begeleidde ging als volgt: “Bosbaden is een unieke ervaring. Met alle zintuigen de natuur ervaren en daardoor geraakt te worden en tot rust te komen. Het geeft een diepe ervaring van ‘alles is oké’ en vertrouwen. Erg fijn en de moeite waard dus”. Dit is volgens mij precies wat Keltner bedoelt met awe.

Ervaren van ontzag leidt tot vermindering van stress

De natuur heeft een ongelooflijke kracht om ons welzijn te verbeteren. Dit concept, bekend als “natuur als medicijn”, is de laatste tijd steeds populairder geworden in de wereld van gezondheid en welzijn. Maar waarom is de natuur zo’n krachtig medicijn en wat is de wetenschap achter deze kracht? Een van de belangrijkste factoren is het ervaren van awe, een gevoel van ontzag en verwondering dat we ervaren wanneer we worden blootgesteld aan de grootsheid van de natuur. En daarvoor hoef je niet naar de Grand Canyon te gaan. Ook in natuur om de hoek kun je awe ervaren.

Onderzoek heeft aangetoond dat het ervaren van awe kan leiden tot een vermindering van stress en ontstekingen in het lichaam, een vermindering van depressieve symptomen en een verbetering van de stemming en het gevoel van welzijn. In een bosbad zijn geregeld momenten van awe te ervaren. Daarom ben ik er ook zo’n warm pleitbezorger van bosbaden.

Bosbaden wordt weleens vergeleken met een boswandeling. Maar als je dat doet heb je nog niet goed begrepen wat bosbaden inhoudt. Door de vertraging in een bosbad, wordt je aandacht gericht, je neemt de tijd om stil te staan bij je ervaring en het gevoel ontstaat dat je een klein onderdeel bent van dit machtige universum. Je gevoel van zelf wordt daardoor tegelijkertijd versmald en uitgebreid. Een prachtige ervaring, en niet te vergelijken met een gewone boswandeling.

Hoe werkt de emotie van ontzag op het welzijn?

Maar waarom heb je deze emotie van ontzag nodig en hoe werkt het in op je welzijn? Een van de redenen is dat het kan helpen om je perspectief op het leven te veranderen. Het kan je herinneren aan je plaats in het grotere geheel van de wereld en je helpen om je eigen leven in een breder perspectief te plaatsen. Door je bewust te worden van iets dat groter is dan jezelf, kan je je realiseren hoe klein jouw zorgen en problemen eigenlijk zijn. Dit kan je helpen om een gevoel van nederigheid te ontwikkelen en je meer dankbaar te voelen voor de dingen die je hebt. Precies zoals de bosbadderaar zijn gevoel omschreef in de recensie die ik kreeg.

Daarnaast kan het ervaren van awe ook helpen om je meer verbonden te voelen met anderen. Onderzoek heeft aangetoond dat het ervaren van awe de neiging tot samenwerken en de verbinding tussen personen kan vergroten. Het kan je helpen om meer open te stellen voor anderen en de wereld om je heen. En laat de wereld dat nu net nodig hebben.

We zijn vaak geneigd om ons af te sluiten van de natuur en ons te concentreren op beeldschermen. Door je open te stellen voor de natuur en de emotie van ontzag te omarmen, kan je dus je welzijn verbeteren en je meer verbonden voelen met de wereld om je heen.

Acht wegen naar ontzag

Dacher Keltner beschrijft in zijn boek acht wegen naar ontzag, waarvan natuurbeleving er een is. De zeven anderen zijn:

de goedheid van anderen (verhalen over helden daden bijvoorbeeld, maar ook afbeeldingen van rolmodellen),
collectieve ‘bruismomenten’ (een stadion vol voetbalfans bijvoorbeeld, maar ook een succesvolle gezamenlijke schoonmaakactie),
muziek, (de schoonheid ervan, maar ook het samen beleven)
visueel ontwerp (de schoonheid van een mooi gebouw of kunstwerk),
spiritualiteit en religie (indien ontdaan van haar seksistische en koloniale verleden),
leven en dood (aanwezigheid bij geboorte en sterfgevallen zijn de ultieme awe-ervaringen)
en openbaringen (de ontdekkingen die je versteld doen staan, zoals ik laatst ontdekte dat er eencellige organismen zijn die drie meter lang kunnen worden. Drie meter, in één cel, dat is toch awesome)

Bosbaden als medicijn

Bosbaden kun je dus zien als een medicijn tegen hedendaagse kwalen. Natuur op recept zou dan naar mijn mening ook standaard moeten worden in de praktijk van huisartsen, bedrijfsartsen, psychologen en andere hulpverleners. Ik draag met mijn bosbaden graag bij aan deze beweging.

Wil jij een keer de kracht van awe ervaren in een bosbad? Kijk dan in mijn agenda. Ik organiseer regelmatig bosbaden waarvoor je je kunt inschrijven. Ik organiseer ook bosbaden voor bedrijven, dus als je als team erop uit wilt in de natuur, dan ben je ook van harte welkom.

Meer inspiratie?

Ontspannen in de natuur (met wilde zwijnen)

forest bathing, ontspanning

Eindelijk is de herfst echt losgebroken. Ik houd van dit seizoen ; een tijd om te ontspannen in de natuur. De herfst brengt herinneringen boven aan wandelingen in het zonnige Codiponte, waar ik vorig jaar rond deze tijd een schrijfretraite had. Eén van die herinneringen wil ik met je delen. Het is een verhaal over verdwalen, angst en uitreiken voor hulp. En ontspannen in de natuur. Het is een verhaal dat mij gesterkt heeft. Ik ben benieuwd wat jij ervan vindt. Laat het me gerust weten.

Een nachtelijk avontuur

Het was op een oktobermiddag in Codiponte in Italië. Ik had in de ochtend geschreven over het leven en wat me verder bezighield. en ging na de lunch in mijn eentje wandelen in de heuvels rond Codiponte. Om twee uur ging ik op weg naar het dorp verderop in de heuvels. Op de terugweg zou ik langs een drukke weg moeten lopen, of ik zou precies dezelfde route terug moeten nemen. Beide opties zag ik niet zitten. Er was ook een breed pad door het kastanjebos dat hier op de heuvel lag. Een politieagent die ik tegenkwam bevestigde dat dit pad naar Codiponte leidde. Dus ik ging op weg.
Na een ongeveer een kilometer lag er een boom over het pad. Ik besloot over de boom heen te kruipen en mijn pad te vervolgen. Nog eens honderd meter verder gebeurde dit weer. Dit keer kon ik onder de boom door kruipen. En zo gebeurde het een aantal keren dat mijn weg versperd werd en ik toch verder ging. Het pad werd steeds smaller en slechter te belopen. Hier was duidelijk in tijden niemand geweest. Na een uur dwalen bleek ik verdwaald te zijn.
Nu moet je weten dat het in oktober in de heuvels van Toscane heel snel donker wordt. Het begon te schemeren en ik had hulp nodig. Gelukkig was mijn telefoon nog opgeladen, dus ik belde naar het gastenverblijf waar ik logeerde. Ik kreeg contact, en terwijl ik probeerde uit te leggen waar ik dacht dat ik ongeveer was, viel de duisternis in. En dan bedoel ik echte duisternis. Ik zag geen hand voor ogen meer.
Tijdens mijn wandeling had ik wel allerlei geluiden gehoord. Het geluid van knorrende en wroetende wilde zwijnen, gestap van herten? Ik kon het allemaal niet helemaal thuis brengen, maar het was duidelijk dat ik niet alleen was. En natuurlijk was er eerder op de dag het geknal van jachtgeweren, want jagen is nog steeds de nationale sport in dit gebied.

Wilde zwijnen, herten, en …

Hier zat ik dus. Op een steile helling, in het donker, omringd door wilde zwijnen en onschuldiger dieren (en naar later bleek mogelijk ook door wolven). Om mij uit mijn benarde situatie te bevrijden werd in Codiponte een plan gesmeed. Ik zou via mijn telefoon mijn locatie delen en Maartje – onze gastvrouw tijdens de retraite – zou met de auto langs het riviertje rijden dat het kastanjebos doorkruist, om mij zo dicht mogelijk te naderen.
Mij restte nu niets anders dan te wachten tot Maartje de plek had gevonden waar ik was. Nu doorlopen was te gevaarlijk, ik kon uitglijden op de helling en naar beneden storten.

Ik koos een kastanjeboom om tegenaan te gaan zitten, en daar daalde de rust op mij neer. De rust die Maartje in haar stem had, en mijn eigen gemoedstoestand gaven mij het vertrouwen dat dit avontuur goed zou aflopen. Het genieten kon beginnen. Ik had mijn nachtelijke sitspot gevonden.
Natuurlijk wilde ik niet dat een wild zwijn per ongeluk op me zou stuiten. Dus ik besloot zo nu en dan in het donker een liedje te gaan zingen, zodat ik mijn plek in het bos kon markeren. Zingen is bovendien mega ontspannend, dus dat was ook mooi meegenomen.
Ik heb zo’n anderhalf uur tegen die boom gezeten, en alhoewel ik geen jas bij me had en het in de heuvels behoorlijk kan afkoelen eind oktober, heb ik het geen moment koud gehad. Ik had steun aan de boom en die beschermde mij tegen de kou.

Een heuvel als glijbaan

Toen Maartje mijn locatie uiteindelijk gevonden had met de auto, moest ik nog zo’n honderd meter afdalen om haar te bereiken. Lopen was geen optie, daar was het te steil voor, dus dat ging al glijdend naar beneden. Ik gleed van boom naar boom, waarbij ik met de zaklantaarn steeds de volgende boom zocht waarnaar ik toe kon glijden.
Er had hier heel veel mis kunnen gaan, maar ik vertrouwde op mijn lichaam, kon ontspannen in de glijpartij, kreeg er zelfs lol in en kwam uiteindelijk heelhuids beneden. Daar ontmoette ik mijn redder Maartje en nadat we het riviertje overgestoken waren, kon ik veilig plaatsnemen in de auto.
De achterblijvers hadden meer in de rats gezeten dan ik bleek toen ik thuiskwam. Maar zij waren dan ook niet aanwezig in dit prachtige nachtelijke bos. (en zij hadden gehoord van die wolven in het bos)

De moraal van dit verhaal:

Vertrouw geen Italiaanse carabinieri als hij zegt dat een pad naar een dorp leidt (of doe eerst een goede cursus Italiaans, zodat je écht weet wat hij zegt).
Reik uit als je hulp nodig hebt en vertrouw op een goede afloop.
Vertrouw op je lichaam en ontspan.
Geniet van de natuur. Zij zorgt voor je.
Zing!

Meer inspiratie?

Zit je lekker? Creëer een sitspot routine

burn-out, forest bathing

Ik organiseer wandelcoaching en bosbaden in de regio Rotterdam, maar waar vind jij jouw natuur? Dat klinkt als een diepe vraag, maar zo bedoel ik hem niet. Ik ga het niet hebben over hoe je ontdekt wie je van binnen ten diepste bent (alhoewel dat ook heel interessant is, en ik het daar graag over heb).
Nee ik bedoel letterlijk waar jij jouw natuur vindt, waar je op kunt laden en je echt kunt ontspannen. Want ontspannen is heel belangrijk. Zeker als je spanningklachten ervaart of een burn-out hebt gehad.
Veel mensen wonen in de stad en hebben weinig ‘wilde’ natuur om zich heen. Het goede nieuws is dat wilde natuur helemaal niet nodig is om te profiteren van de gezondheidsvoordelen van tijd in de natuur. Een stadspark, een achtertuin, en zelfs een enkele boom kan al voldoende zijn.

Sitspot als manier om te ontspannen

Een hele goede manier om de natuur te ervaren en door de natuur tot ontspanning te komen is door voor jezelf een ‘sitspot’ te creëren. Het begrip ‘sitspot’ komt uit de praktijk van forest bathing.
Het idee is dat je een plek in de natuur (park of achtertuin is ook prima) vindt, waar je graag zit. Zorg ervoor dat je de tijd hebt (begin met tien minuten) en dat er geen afleiding is (de telefoon kan op vliegtuigstand). En dan ga je zitten en observeren met al je zintuigen.
Begin met het opmerken van je lichaam en je ademhaling. Hoe voelt de lucht die je neusgaten binnenkomt en uit gaat? Is die warm of koud? Hoe voelt je lichaam? Duw gedachten die in je opkomen niet weg, maar volg ze ook niet. Laat ze langs je heen drijven als wolken in de lucht en breng jezelf terug naar je zintuigen en de dingen die je om je heen kunt zien, horen, voelen en ruiken.
Ga rustig al je zintuigen langs en merk op wat je voelt, hoort, ziet, ruikt, ervaart. Merk ook op welke dieren je om je heen ziet en hoort en blijf daar even aandachtig bij.

Creëer een sitspot routine

Probeer zo vaak mogelijk op je sitspot te zitten. Dagelijks zou mooi zijn. Probeer eerst 10 minuten en werk naar 20-30 minuten toe, als dat in je schema past. Wanneer je je sitpot regelmatig bezoekt, zul je veranderingen in de natuur gaan opmerken, door de dagen en de seizoenen heen. De dieren die in de omgeving van jouw sitspot zijn, zullen ook aan jou gaan wennen en jou als onderdeel van hun omgeving gaan zien. Je zult ook veranderingen in jezelf opmerken. Waar 10 minuten de eerste keer misschien een eeuwigheid lijken, vliegen ze later voorbij.
Laat de sitspot onderdeel worden van je dagelijkse routine van zelfzorg; een manier om te vertragen en een diepe verbinding te maken met de natuur en met jezelf.

Of ga met me mee bosbaden

Je kunt ook met mij mee gaan in je eigen bosbadavontuur. Een hele goede manier van zelfzorg, waarin je helemaal ontzorgd wordt. Ik neem je drie uur lang mee in de natuur en je komt totaal ontspannen, met al je zintuigen open weer thuis. Lijkt het je wat? In mijn agenda vind je de data van mijn bosbaden.

Meer inspiratie?

Slecht slapen bij burn-out : wat stress doet met je hersenen

burn-out, forest bathing

Als je van een burn-out aan het herstellen bent, kan je nog weleens overvallen worden door slaapgebrek, en dat maakt dat je je mogelijk zorgen maakt over een terugval in een burn-out. Slecht slapen is een veel voorkomend probleem bij burn-out. En goed slapen is essentieel voor het herstel ervan. Zie hier de opgave waar iemand voor staat die een burn-out heeft (gehad). Met slecht slapen bedoel ik:

niet in kunnen slapen
wel in kunnen slapen, maar middenin de nacht wakker worden met een opgejaagd gevoel en niet meer in kunnen slapen
wel in kunnen slapen, maar ’s ochtends extreem vroeg wakker worden en niet meer in slaap vallen

Slecht slapen bij burn-out is een waarschuwingssignaal

Als je een enkele nacht niet goed slaapt, is dat niet zo’n probleem, maar als de ‘slechte nachten’ zich aaneen rijgen, dan ontstaat er slaaptekort of zelfs een slaapachterstand die niet in te halen is. Lichaam en geest herstellen onvoldoende, waardoor je overdag niet goed zal functioneren. Slecht slapen kan een signaal zijn dat het chronisch stresssysteem geactiveerd is. Daarom is het zo’n belangrijk waarschuwingssignaal voor mensen die een burn-out hebben gehad, of er tegenaan zitten.
Slaapstoornissen bij burn-out worden veroorzaakt door het feit dat de hormoonhuishouding verstoord is geraakt en daarmee ook de werking van belangrijke hersengebieden. Hierdoor ga je in het dagelijks leven slechter functioneren, waardoor je weer gaat piekeren en nog slechter slaapt. Een vicieuze cirkel.

Werking van de hersenen bij slaapstoornis en stress

Hoe werkt dat nu in het brein? Bij een slaapstoornis zijn verschillende hersengebieden en de hormoonhuishouding uit balans. Het gaat dan om de:

hippocampus,
amygdala, en
prefrontale cortex

De hippocampus (die een belangrijke rol speelt bij de opslag van informatie in het geheugen, de ruimtelijke oriëntatie en het controleren van gedrag) werkt minder goed bij hoge hoeveelheden van het stresshormoon cortisol in het brein. De hippocampus speelt ook een rol in het aanmaken van melatonine (het slaap hormoon). Dit is ook een reden waardoor slapen bij chronische stress minder goed gaat.
Een periode lang slecht slapen heeft ook een negatief effect de amygdala (de amandelkern). In de amygdala heeft een rol in het ervaren, verwerken en aansturen van emoties. Als de amygdala door stress overactief is, heb je problemen met het reguleren van je emoties. Je bent sneller bedroefd, boos of bang.
De prefrontale cortex ten slotte stuurt interne hersenprocessen aan. Dit hersengebied kan de amygdala onderdrukken, je reptielenbrein overrulen (bijvoorbeeld door niet toe te geven aan verleidingen), informatie opslaan in je kortetermijngeheugen en zorgen dat je je ergens op blijft concentreren. Functioneert de prefrontale cortex niet goed, dan zal je moeite hebben impulsen te beheersen, waardoor je eerder grijpt naar bijvoorbeeld alcohol of suiker. En dit is weer slecht voor je slaappatroon.

Beter slapen door het stresssysteem tot rust te brengen

In het herstel van een burn-out is het dus van belang het stresssysteem tot rust te brengen, waardoor je weer beter gaat slapen. Daarvoor geeft de hersenstichting een aantal tips: “Gezond leven maakt de kans op een slaapstoornis kleiner. Roken en drinken wordt dus afgeraden, veel lichaamsbeweging is juist goed. Maar je kunt nog meer doen voor een gezonde nachtrust:

Ga elke dag op dezelfde tijd naar bed.
Sta elke dag op dezelfde tijd weer op.
Blijf fit en beweeg regelmatig.
Sport overdag, niet ’s avonds voor je gaat slapen.
Ontspan voordat je gaat slapen.
Drink niets met cafeïne na 15:00 uur.
Drink geen alcohol voordat je gaat slapen.
Eet niet te veel voordat je gaat slapen.
Zorg voor een koele, stille slaapkamer
Beperk je schermtijd voordat je gaat slapen (smartphone, laptop)”

Hier voeg ik nog mijn eigen tip aan toe: Ook een bosbad helpt om het stresssyteem tot rust te brengen. Een deelnemer aan een bosbad dat ik in Italië verzorgde gaf aan dat ze al heel lang last had van slaapproblemen, maar dat ze na het bosbad eindelijk weer eens had doorgeslapen. Ik merk zelf ook het effect. Als ik langdurig in de natuur ben geweest kan ik alles beter relativeren en me minder druk maken over zaken. Daardoor slaap ik ook beter.

Ik wens je een goede nachtrust toe.

PS. Zou je een keer een bosbad willen ervaren om daarmee te ontspannen en beter te slapen? Ik organiseer regelmatig bosbadsessies. Kijk hier wanneer het volgende bosbad is.
Ook in mijn coachtingstrajecten besteed ik aandacht aan het chronisch stressysteem dat gekalmeerd mag worden als er sprake is van dreigende burn-out.

Meer inspiratie?

Vijf voordelen van tijd in de natuur

coaching, forest bathing, wandelcoaching

Deze week breng ik door in een huisje op de Veluwe en ervaar ik weer de voordelen van tijd in de natuur. Die voordelen kende ik natuurlijk al en als het even kan ga ik naar buiten om op te laden. In wandelcoaching ervaar ik de voordelen van tijd in de natuur ook. Mijn cliënten coach ik al wandelend en doordat ik dat in de buitenlucht doe kan er letterlijk en figuurlijk beweging ontstaan in het leven van mijn cliënten.

Maar hoe werkt dat dan? Waarom is tijd in de natuur zo goed voor je? Ik zet hier de vijf voordelen van tijd in de natuur op een rij:

1 Het vermindert stress

Tijd in de natuur zorgt ervoor dat het stresshormoon cortisol lager wordt. Cortisol is een stresshormoon dat ervoor zorgt dat je adequaat reageert als er een acuut gevaar dreigt. Maar bij chronische stress, door bijvoorbeeld een stressvolle baan, ruzie met je partner, een ongezond eetpatroon, is je cortisolspiegel continu verhoogd. Dit leidt ertoe dat als jij stress ervaart de bijnieren extra cortisol aanmaken, waardoor je je opgejaagd voelt en slechter kan slapen, waardoor je nog meer stress gaat ervaren. Een vicieuze cirkel die je kunt doorbreken door meer tijd in de natuur door te brengen.

Er is veel onderzoek dat aantoont dat wandelen in de natuur stress verlaagt. Bij een Frans onderzoek werd bij deelnemers na een dertig minuten durende boswandeling het speeksel onderzocht op het stresshormoon cortisol. Al na drie wandelingen nam de hoeveelheid cortisol af en hadden de deelnemers het gevoel weer helemaal tot rust te zijn gekomen.

2 Het helpt als je je somber voelt

Eén op de tien mensen krijgt op een punt in het leven te maken met depressieve gevoelens. Als sprake is van een depressie, kan die behandeld worden met medicijnen. Bij mildere klachten kan ook tijd in de natuur helpen bij het verlichten van de klachten. Door te wandelen maakt je lichaam endorfine en serotonine aan. Deze hormonen zorgen ervoor dat je een blij en ontspannen gevoel krijgt, en kunnen zelfs leiden tot een euforische stemming.

Als je niet gewend bent om te wandelen, kan het wat langer duren voordat je dit effect ervaart. Maar heb je het wandelen eenmaal ontdekt, en doe je het regelmatig, dan zal de wandelbeweging als snel een positief effect hebben op je stemming. 30 minuten per dag wandelen kan de symptomen van depressiviteit met 36% verlagen wordt gezegd op de website ‘bewegen voor je brein’.

3 Je hersenen doen het beter

Als je in de natuur wandelt, geef je je hersenfuncties een boost. Alle hersengebieden worden actiever: het gehoor, gezichtsvermogen en je reactiesnelheid verbeteren, je doet een beroep op je evenwichtsgevoel, op de coördinatie van je bewegingen en op je geheugen om je weg te vinden. Doordat je brein actief is worden sneller nieuwe verbindingen gemaakt tussen hersencellen. En dat is weer goed voor het nemen van beslissingen, het oplossen van problemen en voor je creativiteit.

Het wandelen op de loopband heeft al deze voordelen niet. Pas in de natuur komen ze volop tot uiting.

4 Het vergroot je creativiteit

De beweging die je al wandelend maakt zet de rechter- en linkerhersenhelft in beweging, waardoor je creativiteit gestimuleerd wordt. Je bent niet bewust met een taak bezig en daardoor treedt het ‘default mode netwerk’ in werking. Al wandelend in de natuur vallen er gedachten in waar je niets mee hoeft, je ziet, voelt ruikt van alles en kan dat weer laten gaan. Wandelen blijkt vooral stimulerend te werken op divergent denken (creativiteit) en niet op convergent denken (het kiezen van een juist antwoord of het komen tot een conclusie).

De verhoging van de creativiteit is overigens deels te verklaren op grond van de verbetering in stemming: Uit onderzoek blijkt dat 20 minuten gemiddeld genomen voldoende is om de stemming met ongeveer 25 procent te verbeteren.

5 Het versterkt je immuunsysteem

In Japan is veel onderzoek gedaan naar de effecten van het doorbrengen van tijd tussen bomen (Shinrin Yoku). Diverse studies suggereren dat tijd in de natuur het menselijk afweersysteem een boost kan geven. Wanneer je frisse boslucht inademt, adem je ook de zogenaamde fytonciden in. Dit zijn stofjes die planten afgeven om zich te beschermen tegen schadelijke bacteriën en insecten. Fytonciden hebben antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen die planten helpen ziekten te bestrijden. Wanneer mensen deze chemische stoffen inademen, kan het lichaam profiteren van de werking van deze stoffen. Het effect ervan kan langere tijd (tot wel dertig dagen) aanhouden.

Wil je de voordelen van tijd in de natuur ook ervaren? Plan een kennismakingsgesprek in, dan kunnen we bespreken wat ik voor je kan betekenen, of stel je vraag via Whatsapp.

Meer inspiratie?

Waarom is bosbaden zo helend bij verlaat verdriet?

forest bathing, jong ouderverlies, verlaat verdriet

Bosbaden en verlaat verdriet: wat hebben ze met elkaar te maken. Heel veel, ontdekte ik vorige week. Ik was in Codiponte in Italië om tijdens een schrijfretraite te reflecteren op mijn leven en de stappen die ik aan het zetten ben. Ik was daar met een groep ‘verlaat verdrieters’; vrouwen die net als ik op jonge leeftijd een ouder verloren hebben, en heb daar een bosbad begeleid. Hier werd de kracht van bosbaden bij verlaat verdriet weer heel voelbaar voor mij.

Ik combineer mijn coachpraktijk met bosbaden (ook wel forest bathing genoemd), en doe dat niet voor niets. Tijdens het bosbad dat ik vorige week begeleidde heb ik weer kunnen ervaren hoe krachtig de helende werking is van bosbaden voor mensen die op jonge leeftijd een ernstig verlies geleden hebben.

Jong ouderverlies heeft de impact van een natuurramp. Maar waar je bij een natuurramp de uitwendige schade ziet, lijkt het kind na het verlies van de ouder van buiten onveranderd. De ramp heeft zich van binnen voltrokken, daar heerst chaos en verwarring. Het kind heeft alle energie nodig om de ramp te overleven en de heftige emoties komen niet naar buiten, maar zetten zich vast in het lichaam. Dit kan het begin zijn van een leven vol spanningsklachten, migraine, dissociatie, heftige emotionele uitbarstingen of depressie. Er is sprake van een overspannen stress-systeem, waarbij de minste geringste trigger de herinnering aan de oude pijn kan oproepen.

Je leest hier meer over in het e-book dat ik heb geschreven over de gevolgen van jong ouderverlies.

Bestel hier het e-book 'verlaat verdriet vergaat niet'

Het stress-systeem komt tot rust

Het stress-systeem tot rust brengen; dat is wat ik wil bereiken met een bosbad. Dat dat zo werkt bleek ook bij deze groep. In het begin voelde ik wat scepsis. Ze hadden nog nooit van bosbaden gehoord, waren wel nieuwsgierig, maar hadden geen idee wat het hen zou kunnen brengen. We hebben een bosbadtrail van ongeveer twee uur gelopen en tijdens de sessie voelde ik het spanningsniveau al dalen. Een ontmoeting met een grote sprinkhaan (formaat theelepel) in de cirkel na de eerste uitnodiging maakte duidelijk dat alle twijfels over het bosbad verdwenen waren. Volkomen uit het hoofd komen en met alle zintuigen aanwezig zijn, was voor veel van deze vrouwen een nieuwe belevenis. Na afloop was de sfeer veranderd en zag ik de ontspannen gezichten bij de theeceremonie.

Het grootste compliment kreeg ik de volgende dag. Een deelnemer die al jarenlang kampt met slaapproblemen, had voor het eerst in tijden weer een goede nachtrust gehad. Dat is voor mij de kracht van bosbaden en de helende werking van de natuur. Bosbaden en verlaat verdriet hebben dus veel met elkaar te maken.

Wil je hier nu meer van weten en eens een keer een bosbad meemaken? Dat kan. Ik organiseer regelmatig bosbaden in de regio Rotterdam. In mijn agenda zie je de data.

En wil je meer lezen over de gevolgen van jong verlies op latere leeftijd. Bestel dan het e-book ‘verlaat verdriet vergaat niet’.

Bestel hier het e-book

In de media : zo houd je het vakantiegevoel vast (NRC, 25-9-2021)

forest bathing

Ik stond vandaag in de krant. Het NRC deed twee weken geleden een oproep aan de lezers om te vertellen hoe zij het vakantiegevoel vasthouden. Voor mij is het antwoord duidelijk: bosbaden natuurlijk.

Hier lees je alle 14 tips.