De boom die alles zag
De invloed van het verleden van je ouders; ook als je het niet kent
Deze blog is de eerste in een reeks over de invloed van het verleden van je ouders. Ook als je dat verleden niet kent. Over hoe we soms iets meedragen uit een verhaal dat nooit hardop is verteld.
In Overschie, aan de rand van Rotterdam, op buitenplaats De Tempel, staat een oude eikenboom. De oudste eik van Rotterdam.
Als ik daar loop, stel ik me voor hoe de boom in november 1944 toekeek, hoe mijn vader, toen drieëntwintig jaar, erlangs liep. Op weg naar Delft, waar hij op transport werd gesteld; afgevoerd tijdens de razzia van Rotterdam. Hij werkte tot aan de bevrijding op een boerderij in Duitsland. Hij kwam terug, bouwde zijn leven op. Maar over die tijd sprak hij nauwelijks.
Wat ik pas later vond, en wat er níet in stond
Lange tijd wist ik bijna niets over wat mijn vader had meegemaakt. Hij sprak zelden over die periode. In ieder geval niet met mij. Ik was nog te jong denk ik.
Pas na zijn overlijden vond ik een mapje met brieven die hij vanuit Duitsland schreef aan zijn ouders.
Hij vertelde dat het goed met hem ging. Dat hij voldoende te eten had. Dat de natuur daar mooi was.
En dat hij dacht dat de oorlog niet lang meer zou duren; hij hoorde de bommen van de geallieerden niet ver bij hem vandaan.
Over hoe het écht was, schreef hij niet. En uit andere bronnen weet ik inmiddels: het moet een ontzettend beangstigende tijd zijn geweest.
De invloed van het verleden van je ouders werkt vaak door zonder woorden
Soms wéét je dat er iets is, zonder dat iemand het uitspreekt. Je voelt het aan in iemands blik, aan wat wordt weggelaten, aan de sfeer aan tafel.
Als kind leer je dat sommige vragen beter niet gesteld worden. En wat dan niet verteld wordt, vult zich vanzelf. Met een gevoel, met aannames en vermoedens.
Er wordt dan weinig uitgesproken, en toch draag je iets mee. Je weet niet precies wat, maar het zit in je systeem. In de alertheid waarmee je aanvoelt wat een ander nodig heeft. In de manier waarop je jezelf wegcijfert, zonder dat iemand dat van je vraagt. In de behoefte om sterk te zijn, onzichtbaar, niet te lastig.
In het boek Het is niet met jou begonnen beschrijft Mark Wolynn hoe trauma’s, patronen en overtuigingen kunnen worden overgedragen van generatie op generatie; zelfs als we de oorsprong ervan niet kennen. Hij noemt het een emotionele erfenis. Geen erfstuk in een kast, maar iets dat leeft in ons lijf, in ons gedrag, en in onze relaties.
Ik heb het verhaal van de razzia en de tewerkstelling in Duitsland nooit van mijn vader gehoord.
En toch denk ik dat er iets van die tijd is blijven hangen. Niet als een verhaal met een begin en eind.
Meer als een sfeer. Een zwaarte die ik pas later herkende. Deze zwaarte is niet van mij, maar staat ook niet helemaal los van mij. Soms werkt juist dat wat we niet weten, stiller maar dieper door.
De boom die alles zag
Die eik in Overschie – hij staat er nog steeds.
Voor mij is het een soort anker geworden. Iedere keer als ik op De Tempel ben, wil ik er even langsgaan. En als ik op de A13 langs het theekoepeltje van De Tempel rijdt, denk ik altijd even. Ja, hier staat hij. De boom die alles zag.
Het is een plek waar iets mag bestaan wat ik niet volledig kan begrijpen. En wat ik ook niet hoef te begrijpen. Het is er gewoon. En het is goed.
Soms helpt een boom.
Soms helpt een stuk papier.
Soms helpt een gesprek.
We hoeven het verleden niet te verklaren om het serieus te nemen. We hoeven het niet te begrijpen om er ruimte voor te maken.
Wat als jij iets draagt dat niet van jou is?
Misschien herken je dit. Misschien weet jij ook weinig over het verleden van je ouders, maar voel je dat er iets doorwerkt, in hoe je leeft en zorgt. Dan is er niks mis met jou. Je voelt wat je voelt, en dat verdient erkenning.
Soms begint heling niet met antwoorden, maar met luisteren. Naar je lichaam. Naar je verhalen. Naar je stiltes.
Schrijven kan dan helpen. Niet om iets op te lossen, maar om dichterbij je kern te komen.
Haiku:
Boom die alles zag
Geschuifel over de weg
Geen weet van de rest
In de volgende blog: Zwijgende ouders, voelende kinderen
Over hoe kinderen feilloos aanvoelen wat niet gezegd wordt; en hoe we daar als volwassenen nog steeds naar leven.
Wil je hiermee verder?
Misschien raakt dit thema iets in jou. Een gevoel dat je al langer meedraagt, maar waar je nog geen woorden aan kon geven. Of misschien herken je het: het zorgen voor anderen, het zwijgen, het niet precies weten waar het vandaan komt.
Dan ben je welkom.
Een coachtraject bij mij is een plek om ruimte te maken voor jouw verhaal.
Niet om het verleden op te lossen, maar om te onderzoeken wat het nog met je doet – in hoe je leeft, voelt, zorgt, of je plek inneemt. We starten met een vrijblijvend kennismakingsgesprek (online of wandelend), waarin we samen verkennen wat jij nodig hebt.
Plan een kennismakingsgesprek
Wil je eerst op een lichtere manier kennismaken?
Dat kan via een bosbad of een workshop meditatief schrijven. Rustig landen, schrijven, ademen. Even vertragen in de natuur.
Bekijk de actuele workshops en bosbaden
Je hoeft het niet alleen te doen.