Bang voor terugval na een burn-out

Veel mensen die zijn hersteld van een burn-out zijn bang om terug te vallen. En dat is niet zo vreemd, als je nagaat dat terugval na een burn-out best vaak voorkomt. Geschat wordt dat zo’n 20 á 30 procent van de mensen die ooit een burn-out hadden, later in het leven opnieuw een burn-out doormaakt. Een burn-out maakt dat je letterlijk uitgeput bent en elke inspanning er een te veel is. Je bent helemaal leeg. Je kunt je nergens op concentreren; een bladzijde lezen is je al te veel. En paniek-, angst- en depressieve gevoelens komen vaak voor.

De mate waarin terugval voorkomt en de ontwrichtende aard van de ziekte maakt dat veel mensen die zijn hersteld van een burn-out bang zijn om terug te vallen. Ze hebben misschien ook de voorbeelden om zich heen gezien. Van collega’s die uitvielen door een burn-out, weer terug aan het werk waren, maar na een paar weken of maanden weer de handdoek in de ring moesten gooien. Waarbij de werkgever daar al dan niet goed mee omging. Dat wil jij voor jezelf niet. Je hebt eindelijk je ritme weer terug. Je voelt je zeker over wat je aan het doen bent, de balans tussen werk en privé is weer hersteld en je hebt weer plezier in je werk. Als je er zo in staat is er ook geen reden om bang te zijn voor een terugval. Je hebt geleerd van je burn-out en hebt duidelijke grenzen gesteld. Tot hier en niet verder.

Burn-out als verlieservaring

Voel je nu die zekerheid niet, dan kan dat komen doordat je de oorzaak van je burn-out niet hebt aangepakt en daardoor weer hetzelfde gaat doen als voor je burn-out. Met als gevolg een nieuwe burn-out. Eigenlijk kan je burn-out zien als een grote verlieservaring. En bij verlies hoort verantwoordelijkheid nemen, acceptatie, loslaten en support (VALS*). Hoe ziet dat eruit?

Verantwoordelijkheid nemen

En niet in de zin van “het is jouw schuld dat dit je overkomen is, hoe heb je het zover kunnen laten komen?” Die stem kennen de meeste mensen die een burn-out gehad hebben wel, en die komt van een plek waar weinig compassie is. Maar wel in de zin van verantwoordelijkheid nemen voor de manier waarop jij nu met je burn-out omgaat, of als je hersteld bent, hoe je uit de burn-out blijft.

Verantwoordelijkheid nemen is de stap naar verandering. Het is een bewuste keuze om zelf de regie te krijgen over het leven. Als je andere keuzes maakt, krijg je andere resultaten en dat is waar het bij verantwoordelijkheid nemen over gaat. Dus niet meer voldoen aan te hoge verwachtingen van jezelf en anderen als je weer aan het werk bent, maar je grenzen kennen en aangeven. Niet meer helemaal opgaan in de rol van ‘fixer’ die alle plooien wel even glad strijkt. En ook weten wat je wil, en wat daarvoor nodig is.

Acceptatie

Wat jou is overkomen, is vreselijk. Laten we daar geen doekjes om winden. En dat heb je in het hier-en-nu te accepteren. Als de acceptatie uitblijft, dan dreigt terugval in je burn-out.  In je herstel van je burn-out heb je afscheid moeten nemen van je oude ‘Ik’. De ‘Ik’ die over zijn grenzen heen ging, nooit ‘nee’ zei op een verzoek, veel voor elkaar kreeg en altijd maar doorging. Dat voelde sterk, en die sterke ‘Ik’ is niet meer. Daar heb je afscheid van moeten nemen. In de plaats daarvan is je authentieke ‘Ik’ opgestaan. De kwetsbare, die niet alles kan, om hulp vraagt als dat nodig is en het gewoon soms even niet weet.

Dit gegeven in het hier-en-nu accepteren maakt dat je vrij bent om te worden wie je bent. Dat zijn grote woorden, en ze klinken zo simpel, maar dit is wel wat je te doen staat. Je burn-out is ontstaan doordat je niet bij je authentieke zelf kon zijn. Om de één of andere reden heb je beschermingsmechanismen opgebouwd om je authentieke zelf te beschermen. Je bent je sterker voor gaan doen dan je bent, of je bent in een slachtofferrol gekomen, waarbij de ‘schuld’ van alles wat je overkomen is buiten jezelf ligt. En deze rollen kunnen elkaar ook afwisselen. Je authentieke zelf accepteren, met al je onvolkomenheden, kwetsbaarheden en onzekerheid is wat je te doen staat. Door acceptatie ontstaat rust en ruimte en ga je ook de leuke kanten van jezelf weer ontdekken en daar meer ruimte aan geven.

Loslaten

Je kunt heel verdrietig zijn om het verlies van je oude ‘Ik’. Dat verdriet kan er uitkomen als frustratie en boosheid. En misschien ben je wel meer verloren. Je baan, collega’s, zekerheid. Dat zijn allemaal redenen om verdrietig te zijn. Je emoties herkennen en erkennen kan ervoor zorgen dat de burn-out ervaring anders kan worden betiteld. Als ‘minder pijnlijk’, ‘bij het leven horend’, of ‘als opstap naar een nieuwe fase in je leven’. En dan kunnen de tranen ook vloeien en kan je frustratie, verdriet, eenzaamheid, maar ook blijdschap en opluchting ervaren. Veel mensen hebben geleerd hun emoties weg te drukken en kunnen er niet goed mee omgaan. Maar het toelaten van emoties, en ze uiten kan heel helend zijn. Je kan bang zijn dat je eraan ‘onder doorgaat’. Maar hier geldt het oude gezegde: ‘De mens krijgt niet meer dan hij aankan’.

Support

Support creëren en erop vertrouwen, geeft een gevoel van kracht. En dan heb ik het niet over support van anderen, maar over zelfsupport.
De mens heeft alles al in zich heeft om moeilijke situaties het hoofd te bieden. Het je hiervan bewust worden, geeft een enorm gevoel van kracht. Je hoeft dan de oplossing niet buiten jezelf te zoeken, maar kan erop vertrouwen dat je zelf de hulpbronnen tot je beschikking hebt om met tegenslagen om te gaan.

Misschien ben je je nog niet bewust van jouw hulpbronnen, en klinkt dit nog vrij abstract. Maar ga maar eens na in je leven hoe je aan moeilijke situaties het hoofd hebt geboden. Het zijn die specifieke eigenschappen en kwaliteiten die je al eerder gebruikt hebt die je ook nu ook tot je beschikking hebt wanneer je met een tegenslag wordt geconfronteerd. Door je hiervan bewust te worden kan je ook de angst voor een terugval in een burn-out verminderen. En dat geeft een krachtig gevoel, waardoor je weer met goede moed de dag aan kunt gaan.

* Het concept ‘VALS’ is ontwikkeld door Corrie Reijngoud, oprichtster van wandelcoaching.nl. Ik heb daar mijn opleiding tot TRIA-wandelcoach gevolgd. Ik geloof namelijk dat coachen in de natuur mijn cliënten zoveel meer ruimte geeft om hun verhaal te delen. De natuur heeft mooie metaforen die laten zien hoe het nu in het leven is. Ben je benieuwd naar mijn manier van coachen, en of ik wat voor jou kan betekenen? Neem dan vooral contact met mij op.