Ik ben OK, jij bent OK

coaching, perfectionisme, persoonlijke ontwikkeling

“Ik ben OK, jij bent OK”. Toen ik deze uitspraak jaren geleden voor het eerst hoorde, vond ik daar wel wat van.
“Ik ben OK”? Nou, dat viel wel mee. En of de ander OK was? Dat moest ik eerst nog maar zien.
Nu – vele jaren later – helpt deze uitspraak me vaak in gesprekken met coachees, die worstelen met hun zelfbeeld, en zichzelf helemaal niet goed vinden zoals ze zijn.
Zo had ik laatst een coachee die last had van perfectionisme en zichzelf geen ontspanning gunde zolang haar takenlijst niet was afgevinkt. En aan die takenlijst kwam nooit een eind, want er was altijd wel iets te doen. Ze gunde zichzelf geen rust, want ergens in haar was een stem die zei dat ze dat niet verdiende.

De bron van de uitspraak “Ik ben OK, jij bent OK”

De uitspraak “Ik ben OK, jij bent OK” komt uit de Transactionele Analyse (TA), een persoonlijkheidstheorie uit de jaren ’50 en ’60, ontwikkeld door Eric Berne.
In deze benadering gaan we ervan uit dat ieder mens verantwoordelijk is voor zijn eigen gedrag — én voor de fouten die hij maakt. Maar: gedrag en de persoon zélf zijn twee verschillende dingen.

Een mens is altijd OK. Ook als het gedrag dat iemand laat zien dat misschien niet is.
Het helpt daarom om je oordeel even uit te stellen, en nieuwsgierig te blijven naar de intentie achter iemands gedrag; inclusief dat van jezelf.

Vensters op de wereld

In de TA heeft men het over vier zogenoemde levensposities. Die bepalen hoe je naar jezelf én naar de ander kijkt. Je kunt het zien als vier vensters waardoor je de wereld bekijkt:

Ik ben OK, jij bent OK — de gezonde, evenwichtige positie
Ik ben OK, jij bent niet OK — de arrogante of afstandelijke positie
Ik ben niet OK, jij bent OK — de hulpeloze of afhankelijke positie
Ik ben niet OK, jij bent niet OK — de hopeloze, cynische positie

Welke positie je inneemt, is meestal niet bewust gekozen. Ze ontstaat door ervaringen, opvoeding en overtuigingen die je in de loop van je leven hebt opgedaan. En soms blijf je hangen in een bepaald venster, ook als dat je niet meer helpt.

Jouw venster beïnvloed de manier waarop je in het leven staat

Iedereen heeft in de loop van zijn leven een ‘voorkeursvenster’ ontwikkeld waar hij graag door kijkt en dat lijdt tot een andere houding in het leven. Een paar voorbeelden:

Ik ben OK, jij bent OK (de gezonde positie) + +

Ilse is tevreden. Ze heeft fijn gewerkt, goed samengewerkt en besluit op weg naar huis nog even van de zon te genieten op een bankje.
Ze voelt zich in balans met zichzelf én met de wereld.

Ik ben OK, jij bent niet OK (de arrogante positie) + –

Frits heeft een sterk rapport geschreven, maar moppert: “De opdrachtgever doet er toch niks mee en mijn collega’s hebben me nauwelijks geholpen.”
Hij voelt zich beter dan de ander, en blijft gefrustreerd achter.

Ik ben niet OK, jij bent OK (de hulpeloze positie) – +

Frank voelt zich dom als hij hulp moet vragen aan zijn collega Evelien. “Zij weet altijd wat ze moet doen,” denkt hij.
Hij voelt zich minder dan de ander, onzeker en afhankelijk.

Ik ben niet OK, jij bent niet OK (de hopeloze positie) – –

Paula is moe. Het werk loopt niet, thuis is het chaos en niemand lijkt haar te helpen. “Ik kan het niet, en zij ook niet,” denkt ze.
Ze voelt zich machteloos en alleen.

Jouw voorkeursvenster

Iedereen heeft een ‘voorkeurspositie’: een raam waar je het vaakst door naar de wereld kijkt. Soms is dat helpend, soms niet.
Zit je bijvoorbeeld vaak in de “ik ben niet OK, jij bent wel OK”-positie, dan voel je je snel onzeker of minderwaardig. Je vergelijkt jezelf constant met anderen en stelt hoge eisen aan jezelf.

Goed nieuws: je kunt leren om van venster te wisselen.
Niet door jezelf iets op te leggen, maar door bewust te worden van je automatische reacties — en vriendelijker te worden voor jezelf.

Wil je zelf oefenen?

Hier is een oefening om je eigen positie eens onder de loep te nemen:

Stap 1 – Herken je kritische gedachten
Noteer een gedachte die je de afgelopen week had, waarin jij jezelf kleiner maakte of negatief beoordeelde. Bijvoorbeeld:
“Ik ben niet goed genoeg.”
“Die ander doet het veel beter dan ik.”

Stap 2 – Onderzoek de bron
Vraag jezelf af:

Klinkt deze gedachte als iemand uit je verleden?
Is het écht waar?
Wat zou je tegen een vriend(in) zeggen die dit over zichzelf dacht?

Stap 3 – Zet er een mildere gedachte tegenover
Formuleer een nieuwe zin vanuit de positie “Ik ben OK, jij bent OK”.
Bijvoorbeeld:

“Ik hoef niet perfect te zijn om goed genoeg te zijn.”
“Ook ik mag fouten maken. Dat maakt me niet minder.”
“Ik ben de moeite waard, gewoon zoals ik ben.”

Kies er één en herhaal die regelmatig tegen jezelf. Schrijf hem op een post-it of bewaar hem in je telefoon.

Tot slot

Ook ik voel me soms minder dan een ander, of trek me terug in een ‘niet OK’-gevoel. Het is menselijk. Maar het is niet iets waar je in hoeft te blijven hangen.

Wil je hiermee aan de slag, en zou je het fijn vinden om dat samen met mij te doen? Je bent welkom voor wandel- of online coaching. Samen onderzoeken we wat jij nodig hebt om vaker vanuit het venster “Ik ben OK, jij bent OK” te leven. Klik op de knop hieronder om een kennismakingsgesprek in te plannen.

Plan hier je kennismakingsgesprek

Meer inspiratie?

Wil je vaker geïnspireerd worden, en op de hoogte zijn van de data van mijn bosbaden? Schrijf je dan in voor mijn inspiratiemail. Ik deel daar geregeld over ontspannen in de natuur, burn-out preventie, persoonlijke ontwikkeling en wat me maar te binnen schiet. Inschrijven kan via het formulier hieronder. Uitschrijven is altijd met één klik geregeld.