De stilte spreekt

coaching, depressie, emoties, perfectionisme, persoonlijke ontwikkeling, somberheid

De invloed van het verleden van je ouders; ook als je het niet kent

Deze blog is de tweede in een reeks over de invloed van het verleden van je ouders. Ook als je dat verleden niet kent. Over hoe we soms iets meedragen uit een verhaal dat nooit hardop is verteld.

Heb je er ooit bij stilgestaan hoe het verleden van je ouders jou onbewust beïnvloedt? Misschien herken je dit; Ze zeiden er nooit iets over. Maar jij voelde het wel. Er was altijd een bepaalde spanning. Nieuwsgierigheid werd nooit bevredigd. Er was vooral zwijgen. En bij jou een onbestemd gevoel dat er meer was dan gezegd werd.

Dat is hoe het vaak gaat in families met een beladen geschiedenis. Er wordt gezwegen. Over wat er was gebeurd in het verleden, in de oorlog, in het land van herkomst als er sprake was van migratie. Over gewelddadigheid in het gezin, armoede, onbedoelde zwangerschappen. Er is schaamte; en zwijgen. En deze schaamte en het zwijgen kan ook generaties teruggaan. Jouw ouders hebben het weer overgenomen van hun ouders, en die van hun ouders.

Als kind voel je dat er meer is. Want als ouders zwijgen, gaan kinderen voelen. En dit nemen ze mee in de rest van hun leven. Het wordt als het ware een levensstijl.

Wat ouders niet zeiden, werd ook een verhaal

In het boek ‘Het is niet met jou begonnen’ schrijft Mark Wolynn over hoe trauma’s en onverwerkte pijn niet alleen worden overgedragen met woorden, maar vooral door wat niet gezegd wordt. Door het zwijgen, door angsten en door gedragspatronen.

Als iets in een vorige generatie niet is aangekeken of gedeeld, vinden kinderen vaak een manier om het tóch te dragen. Niet omdat ze dat bewust kiezen, maar omdat het familiesysteem zoekt naar balans. Het kind voelt dit aan en leert zonder woorden:

dat je stil moet zijn
dat je niet lastig mag zijn
dat je je emoties moet inslikken
dat het beter is om voor de ander te zorgen dan voor jezelf

Dit kan weer een bron zijn van depressie, angst of chronische pijn. En dit is niet van jou, maar dit heb je meegekregen vanuit je familiegeschiedenis en jij ‘voert uit’ wat niet opgelost is in het verleden.

Herken je deze patronen? De onbewuste impact van ouderlijk zwijgen

In mijn praktijk kom ik vaak mensen tegen die bepaalde gedragspatronen hebben aangenomen, die niet van hen zijn. En pas als ze erbij stilstaan merken ze op dat,

ze altijd alert zijn op wat de ander nodig heeft;
ze bang zijn om ‘te veel’ te zijn;
ze moeite hebben om grenzen te stellen;
en vaak is er ook die vage vermoeidheid of onrust die niet in verhouding staat tot hun leven nu

“Ik wist altijd precies hoe de sfeer in huis was.”

“Ik voelde me verantwoordelijk, voor alles en iedereen, maar wist niet waarom.”

“Ik paste me aan zonder dat iemand dat vroeg.”

Zomaar wat uitspraken die ik hoor in mijn praktijk.

Je hoeft het niet te begrijpen om het te voelen

Wat Wolynn in zijn boek benadrukt, en wat ik ook vaak tegenkom, is dat je niet alles hoeft te analyseren en begrijpen om te erkennen dat het er wel is. Je hoeft niet het hele verhaal van je (voor)ouders te kennen. Het gaat erom wat jij nu voelt. En het gegeven dat dat mogelijk terug te leiden is tot het verleden van een van je ouders, dat is eigenlijk al genoeg.

En nu? Kies voor jouw eigen pad

Misschien voel jij ook wel dat er iets is dat je al lang meedraagt, wat eigenlijk niet van jou is. Dat besef kan jouw last lichter maken, omdat je dat wat niet van jou is liefdevol kan neerleggen, om je eigen pad te gaan bewandelen.

Je kunt elke dag opnieuw kiezen, door bewustzijn van wat is geweest, en door zachter te worden

Je kunt het verhaal waarin je bent opgegroeid niet herschrijven. Maar je kunt wel kiezen een andere verhouding aan te gaan met wat je hebt meegekregen. Niet door ertegen te vechten, maar door er met aandacht naar te kijken. En door toe te staan te voelen wat er in je leeft, los van wat je hebt overgenomen. Zo kan je beetje bij beetje je eigen stem weer gaan horen. En keuzes gaan maken die echt bij je passen. Niet gemakkelijk misschien. Maar wie zegt dat het leven gemakkelijk moet zijn? En als je het aandurft kan er meer ruimte ontstaan voor wie jij ten diepste bent, vrij van de geschiedenis die je met je meedraagt.

In de volgende blog:
Over hoe kinderen feilloos aanvoelen wat niet gezegd wordt; en hoe we daar als volwassenen nog steeds naar leven.

Wil je hiermee verder?

“Het is niet met mij begonnen, maar ik mag nu wel kiezen hoe ik ermee verder ga.”

Misschien raakt dit thema iets in jou. Een gevoel dat je al langer meedraagt, maar waar je nog geen woorden aan kon geven. Of misschien herken je het: het zorgen voor anderen, het zwijgen, het niet precies weten waar het vandaan komt.

Dan ben je welkom.

Een coachtraject bij mij is een plek om ruimte te maken voor jouw verhaal.
Niet om het verleden op te lossen, maar om te onderzoeken wat het nog met je doet – in hoe je leeft, voelt, zorgt, of je plek inneemt. We starten met een vrijblijvend kennismakingsgesprek (online of wandelend), waarin we samen verkennen wat jij nodig hebt.
Plan een kennismakingsgesprek

Zelf ontdekken hoe jouw verleden je nu nog beïnvloedt?
Dan is het online programma ‘GROEI : ven verlies naar veerkracht’ misschien iets voor jou. Hierin ontdek je hoe jong verlies jouw leven kan hebben beïnvloed, en hoe je nu nieuwe keuzes kunt maken.
Meer informatie over het programma GROEI

Wil je eerst op een lichtere manier kennismaken?
Dat kan via een bosbad of een workshop meditatief schrijven. Rustig landen, schrijven, ademen. Even vertragen in de natuur.
Bekijk de actuele workshops en bosbaden

Je hoeft het niet alleen te doen.

Geloof je gedachten niet! Ook niet op blue monday

coaching, somberheid, wandelcoaching

Het duurt nog even. Kerst mag nog gevierd en de oliebollen moeten nog op, maar daarna is het al snel Blue monday. Deze dag wordt sinds 2005 gehypet als de meest depressieve dag van het jaar. Een Britse pseudo-psycholoog had uitgerekend dat op die dag de stemming van de meeste mensen het laagst was. Goede voornemens zijn gestrand, vrije dagen zijn nog ver weg en het is donker en koud op straat. Het begrip is blijven hangen, en er is elk jaar veel aandacht voor.

De blauwe maandag zoals ik hem vroeger kende, had een heel andere betekenis. Als je ergens een blauwe maandag had gewerkt, dan had je het niet lang volgehouden in deze baan. Blauw staat hier voor onbetekenend, futiel ofwel een korte periode. Waarom juist blauw deze betekenis heeft gekregen, is niet duidelijk.

Een blauwe maandag is natuurlijk zo blauw als je hem zelf maakt. Want de gedachten die je hebt, bepalen je gevoel. En het mooie is, je hoeft je gedachten niet te geloven, het zijn maar gedachten, en soms hebben je gedachten niet het beste met je voor. Ze komen spontaan op en soms komt er een gedachte die ronduit negatief zijn. Onze hersenen werken zo, daar kan je niets aan doen.
Wat je wel kunt doen is bepalen met welke gedachten je mee wilt gaan. Heel veel van die spontane gedachten zijn onzin. En door niet mee te gaan in je negatieve gedachten (die vaak in eens stroom komen) kun je zelf bepalen hoe je je wilt voelen.
Laat vervelende gedachten dus binnenkomen en weer voorbijgaan en haak in op prettige gedachten.
Zo kom ook jij Blue Monday wel door. En om je daar helemaal goed op voor te bereiden kan je meedoen met het ‘beat blue monday’ nieuwjaarsbosbad op zondag 14 januari. Een mogelijkheid om je gedachten even helemaal los te laten en in het moment te zijn. Je kan je nog aanmelden voor dit bosbad.

Word je weleens overvallen door sombere gedachten, die leiden tot sombere gevoelens, en weet je niet goed hoe je die gedachten kunt keren? Wandelcoaching kan jou helpen om duidelijkheid te krijgen en te ontdekken waar die gedachten vandaan komen, en belangrijker, hoe je hier mee om kunt gaan. Als je wilt kun je een kennismakingsgesprek met me inplannen, waarin we kunnen bespreken of en hoe wandelcoaching door mij jou kan helpen.

Meer inspiratie?

Wil je vaker geïnspireerd worden, en op de hoogte zijn van de data van mijn bosbaden? Schrijf je dan in voor mijn inspiratiemail. Ik deel daar geregeld over ontspannen in de natuur, burn-out preventie, persoonlijke ontwikkeling en wat me maar te binnen schiet. Inschrijven is gemakkelijk, met onderstaand formulier. Uitschrijven ook, met een druk op de knop onderaan iedere e-mail die je van me krijgt.

Omgaan met moeilijke emoties en de rol van de natuur

burn-out, persoonlijke ontwikkeling, somberheid

Soms wordt je overspoeld door moeilijke emoties. Hoe ga je daarmee om, en hoe vind je de weg terug naar innerlijke rust? Als je mij al wat langer volgt, zal het je niet verbazen dat voor mij de natuur heel helpend is bij het omgaan met moeilijke emoties. Maar wat gebeurt er nu eigenlijk als je overspoeld wordt door emoties? En hoe kan je de natuurlijke omgeving benutten om emoties te begrijpen en te reguleren.
Ik introduceer hier de ‘Window of Tolerance’ (Siegel, 1999). Dit is een handige tool om jou te helpen je balans te (her)vinden. Ik laat je zien hoe je emoties kunt herkennen en begrijpen, maar ook hoe je ze kunt beheersen, zodat je vanuit een plek van rust en zelfverzekerdheid kunt leven en handelen. Want moeilijke emoties zullen er altijd zijn, en ze hoeven niet weg, want dat zou zijn alsof je de spreekwoordelijke bal onder water probeert te houden. Op een gegeven moment houd je dat niet meer, en dan vliegt die bal met een harde klap in je gezicht. Maar je kunt wel op een manier met moeilijke emoties omgaan die jou minder energie kost.

De functie van emoties

Hoewel emoties complex zijn en verschillende psychologische benaderingen er verschillende meningen over hebben, is één ding duidelijk: emoties hebben een belangrijke functie. Ze zijn als een kompas dat jou iets vertelt over de situatie waarin je je bevindt. Angst beschermt je bijvoorbeeld tegen dreigend gevaar, terwijl vertrouwen je in staat stelt om verbinding te maken met anderen. Daarom is het belangrijk om emoties niet te negeren, maar ze juist te omarmen als een waardevolle gids in jouw leven, zodat je leert omgaan met moeilijke emoties.

Moeilijke emoties hebben een begin en een eind

Zelfs wanneer emoties verstoord zijn door factoren zoals depressie, burn-out of trauma, hebben ze een begin en een einde. Dit inzicht is van onschatbare waarde. Het betekent dat je erop kunt vertrouwen dat als je een heftige emotie ervaart, dit een tijdelijke staat van zijn is. Bedenk maar als je schikt, omdat je terwijl je rustig over straat loopt bijna omver gereden wordt door een flitsbezorger. Ik weet niet hoe het met jou is, maar ik ervaar dan een heftige emotie (voornamelijk angst en boosheid). Maar deze emotie ebt al snel weer weg. Als jouw innerlijke kompasnaald ontregeld is, door langdurige stress, of trauma uit het verleden, kan het zijn dat je langer dan nodig is blijft hangen in deze moeilijke emoties. Je kan dan niet langer blindelings vertrouwen op je emoties.

Dr. Siegel’s theorie over de Window of Tolerance biedt een inzichtelijke manier om te begrijpen hoe emoties gedurende de dag schommelen. Wanneer je je in je optimale spanningsniveau bevindt, kun je gedachten en gevoelens effectief verwerken en ben je open voor anderen. Echter, wanneer je “boven je raampje” zit, ben je te gespannen en kun je in een ‘vluchten of vechten’ reflex schieten. Als je “onder je raampje” zit, voel je je juist lusteloos en afstandelijk.

Het goede nieuws is dat deze pieken en dalen niet eeuwig duren. Je lichaam en hersenen zijn niet ontworpen om voortdurend gespannen te zijn. Er komt altijd een moment waarop je je beter voelt en vanuit helderheid en ontspanning beslissingen kunt nemen. Soms gebeurt dit vanzelf, maar soms moet je actief stappen ondernemen om terug te keren naar je ‘raampje’. Hierna bespreek ik drie stappen, waarmee je kunt omgaan met moeilijke emoties.

Hoe keer je terug in je ‘window of tolerance’?

Herken dat er een moeilijke emotie is

Begin met het bewustzijn van je lichaam: Emoties manifesteren zich vaak fysiek voordat we ze mentaal herkennen. Let op signalen zoals gespannen spieren, een snellere hartslag, zweten, of een knoop in je maag. Dit zijn vaak indicatoren van emotionele spanning. Tijdens mijn coachsessies nodig ik je uit om in contact te komen met je lichaam en te ervaren waar je jouw emoties kunt voelen.
Ervaar een wandeling eens als een reis naar binnen: Observeer terwijl je door natuur wandelt hoe je je voelt. Laat je oortjes en podcast thuis en merk op wat er gebeurt. Misschien merk je dat de rustgevende geluiden van de natuur je kalmeren, of dat een bepaalde plek juist spanning in je losmaakt. Deze momenten zijn waardevol om te verkennen.
Houd een emotioneel dagboek bij: Schrijf dagelijks op welke emoties je hebt ervaren en welke situaties ze hebben getriggerd. Dit helpt bij het identificeren van patronen in je emotionele reacties.
Geef je emoties namen: Leer de taal van emoties spreken. In plaats van simpelweg te zeggen dat je je “slecht” voelt, probeer specifiek te benoemen of je verdrietig, boos, angstig, of gefrustreerd bent. Dit helpt om je emoties te begrijpen en ermee om te gaan. In mijn coachssessies help ik je bij het vinden van de juiste woorden om je emoties te beschrijven. Samen kunnen we deze emotietaal ontwikkelen om je innerlijke wereld beter te begrijpen.

Onderzoek jouw spanning en triggers

Zelfreflectie: Neem regelmatig de tijd om dieper in te gaan op de oorzaken van je emoties. Vraag jezelf af waarom je je op een bepaalde manier voelt en wat de onderliggende triggers kunnen zijn. In mijn coachsessies is dit meestal ook onderwerp van gesprek. Samen duiken we dieper in je emoties en onderzoeken we de oorzaken ervan. Ik stel jou vragen, zoals waarom bepaalde situaties je raken en welke patronen je kunt identificeren.
Identificeer patronen: Kijk naar terugkerende situaties of mensen die specifieke emoties bij je opwekken. Dit kan je helpen om specifieke triggers te herkennen.Tijdens onze sessies moedig ik je aan om zelfreflectie te beoefenen. Dit helpt je om inzicht te krijgen in jezelf en je emoties beter te begrijpen.
Praat erover: Soms kan het delen van je emoties met een vertrouwenspersoon, zoals een vriend, familielid, of coach, je helpen om ze beter te begrijpen en te verwerken. Dit kan jou waardevolle inzichten bieden. Ik bied in mijn coaching een veilige ruimte waarin je vrijuit kunt delen wat er in je omgaat. Ik luister aandachtig naar je verhaal zonder oordeel.

Moeilijke emoties reguleren

Ademhalingsoefeningen: Diepe ademhalingsoefeningen kunnen onmiddellijke verlichting bieden bij spanning. Probeer langzaam in te ademen door je neus, de adem even vast te houden, en vervolgens langzaam uit te ademen door je mond. Laat je uitademing langer duren dan je inademing. Herhaal dit meerdere keren.
Mindfulness en meditatie: Deze praktijken kunnen je helpen om in het moment te blijven en je emoties met acceptatie te observeren zonder oordeel. Ze bevorderen emotionele stabiliteit en veerkracht. Tijdens mijn coachsessies geef ik je hier tips voor. Een bosbad is ook een manier om helemaal in het moment te zijn.
De natuur als bondgenoot: De natuur zelf kan dienen als een krachtige bondgenoot in het proces van emotieregulatie. Je zult ontdekken hoe de rust en schoonheid van de natuur je kunnen helpen om emoties te reguleren en innerlijke rust te vinden. Beweging in de natuur stimuleert de afgifte van endorfines, waardoor je je beter voelt. Daarom coach ik ook al wandelend en niet tussen vier muren.

Window of tolerance - triggers en glimmeers

De rol van ‘glimmers’ bij moeilijke emoties

Tegenover triggers staan ‘glimmers’. Waar triggers moeilijke emoties kunnen oproepen, hebben glimmers een kalmerende en ontspannende invloed op jouw zenuwstelsel. Glimmers zijn positieve ervaringen, gedachten, gevoelens of activiteiten die ons lichaam in een staat van rust en veiligheid kunnen brengen. Hierdoor vertraagt onze hartslag, vermindert onze ademhaling en ervaren we een gevoel van kalmte.

Glimmers kunnen zeer persoonlijk zijn en variëren van persoon tot persoon. Voor de ene persoon kan het luisteren naar ontspannende muziek een glimmer zijn, terwijl het voor een ander misschien tijd doorbrengen in de natuur is. Het kan ook gaan om sociale interactie met dierbaren, het beoefenen van meditatie of het uitoefenen van creatieve activiteiten. Het belangrijkste is dat glimmers individueel afgestemd zijn op wat voor een persoon werkt om stress te verminderen. In mijn coachingssessies gaan we op zoek naar wat voor jou glimmers zijn. Ook hier is zelfreflectie weer een belangrijke sleutel om te gaan ontdekken hoe jij kunt omgaan met moeilijke emoties, en hoe je glimmers daarbij kunt inzetten.

Wil jij gaan ontdekken wat jouw triggers en glimmers zijn? Dan nodig ik je uit om de kracht van coaching in de natuur te komen ervaren. Neem contact op als je hier meer over wilt weten.