perfectionisme

Onverklaarde boosheid ; waarom ben ik zo boos

Onverklaarde boosheid : als je boos lijkt zonder reden

burn-out, coaching, emoties, gevolgen van pesten, perfectionisme, persoonlijke ontwikkeling, wandelcoaching

“Het is makkelijk genoeg om kwaad te worden. Maar kwaad zijn in de juiste mate, op de juiste tijd, om de juiste reden en op de juiste manier, dat is niet gemakkelijk.” Vrij naar Aristoteles

Kom van je boosheid af

Dit citaat kwam bij me naar boven in een coachsessie met een vrouw die veel boosheid in zich had. Ze had een baan waarin ze het goed deed, maar al haar collega’s liepen de kantjes ervan af. Ten minste die indruk kreeg ik door haar verhalen. En zij was boos.

Boos op die collega’s, boos op de manager die er niets aan deed, en boos op zichzelf, omdat zij alles oppakte wat haar collega’s lieten liggen.

Ze was eigenlijk ook aan het einde van haar Latijn. Ze was uitgeput als ze na een dag thuiskwam en had dan vaak hoofdpijn. Hierdoor kon ze niet ontspannen in haar vrije tijd. En daar was ze eigenlijk ook weer boos om.

Waar kwam die boosheid vandaan?

Waarom was ze toch de hele dag door zo boos? Was dat echt om die collega’s en die manager? Of zat er meer achter.

Deze coachee werd vroeger op school gepest, en dat heeft diepe sporen nagelaten waar ze nu (zo’n dertig jaar later) nog steeds last van heeft.

Dat is de tragiek van pesten. Het kan langdurige en complexe gevolgen hebben voor de mentale en emotionele ontwikkeling van het slachtoffer, die zich tot ver in de volwassenheid kunnen manifesteren. Het is dus niet vreemd dat je, als je vroeger gepest werd, daar nu nog last van hebt.

Een van de meest subtiele, maar ingrijpende gevolgen van pesten is onverklaarde boosheid. Deze boosheid kan zich op verschillende manieren uiten.

Uitingsvormen van boosheid

Frustratie en irritatie: Een constant gevoel van frustratie en irritatie kan aanwezig zijn, zelfs in situaties die neutraal lijken. Dit kan leiden tot conflicten met collega’s, vrienden en familieleden.
Overdreven of ongepaste woede-uitbarstingen: Slachtoffers van pesten kunnen moeite hebben om hun emoties te reguleren, waardoor ze in kleine situaties disproportioneel boos reageren.
Moeite met loslaten: Slachtoffers van pesten kunnen moeite hebben om negatieve ervaringen los te laten, waardoor ze vast blijven zitten in een cyclus van boosheid en wrok.

De boosheid van deze coachee op haar collega’s en haar manager kan een symptoom zijn van het niet verwerkt hebben van haar pestverleden. Het pesten op school, en het gebrek aan ondersteuning door haar ouders, hebben haar geleerd wantrouwig te zijn naar anderen en te geloven dat ze niet goed genoeg is. Dit heeft bij haar geleid tot een patroon van perfectionisme en overdreven verantwoordelijkheidsgevoel. Niet gek dus, dat ze altijd een stap harder zette dan haar omgeving en het werk van haar collega’s overnam.

De boosheid die ze ervoer, was dan ook niet gericht op de specifieke situatie op haar werk, maar was een uiting van de diepere pijn en frustratie die ze al lang met zich meedraagt. Met dit gegeven is ze in het coachtraject aan de slag gegaan.

Mijn rol als coach

We zijn in het coachtraject op zoek gegaan naar de bron van haar boosheid, en haar perfectionisme. Als ze die zou begrijpen, zou ze er in het vervolg op een gezondere manier mee om kunnen gaan, waardoor ze de boosheid achter zich kan laten, en de verantwoordelijkheid voor het werk daar kon laten waar die hoorde.
Ik zorg daarbij voor een veilige ruimte. De natuur ondersteunt me daarbij, omdat daar alles oké is. Daardoor voelde ze zich veilig om haar ervaringen met mij te delen en haar gevoelens te uiten.
Door haar gevoelens te erkennen merkt ze dat haar boosheid iets reëels is; iets dat voortkomt uit haar jeugd. Ze is gaan ervaren dat ze niet gek is of overdrijft, en dat haar pijn gezien en gehoord mag worden.
Door gerichte vragen en oefeningen hielp ik haar de link te leggen tussen haar huidige boosheid en haar ervaringen in de kindertijd. We zijn samen op zoek gegaan naar de onbewuste patronen en overtuigingen die haar boosheid voedden.
We oefenden met concrete situaties waarin ze voelt dat haar grenzen worden overschreden. Hierdoor leerde ze om op een meer ontspannen manier te reageren als ze een volgende keer overvraagd wordt (of zichzelf overvraagt).

Geduld en zelfcompassie

Waar we ook aan werken is het besef dat het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen, zoals een pestverleden, een langdurig proces is. Vaak willen coachees snel van de pijn af, maar wat al decennia lang de kans heeft gehad om zich te ontwikkelen, is niet van de een op de andere dag weg. Zelfcompassie is dan ook een belangrijk thema. Want het helpt niet als je ongeduldig bent en jezelf op de kop geeft als je weer terugvalt in oud gedrag. Geduld en zelfcompassie zijn dus sleutelwoorden. Eigenlijk zoals in bijna alle coachtrajecten die ik begeleid.

Ben je nieuwsgierig geworden, en wil je weten of coaching in de natuur bij jou past? Neem dan contact met me op. Je kan heel eenvoudig een afspraak inplannen.

Weten of coaching in de natuur bij je past?

Ik ben OK, jij bent OK

coaching, perfectionisme, persoonlijke ontwikkeling

“Ik ben OK, jij bent OK”. Toen ik deze uitspraak jaren geleden voor het eerst hoorde, vond ik daar wel wat van.
Ik vond mezelf helemaal niet zo OK op dat moment en of de ander OK was, dat moest eerst nog maar eens blijken.
Nu – vele jaren later – helpt deze uitspraak me vaak in gesprekken met coachees, die worstelen met hun zelfbeeld, en zichzelf helemaal niet goed vinden zoals ze zijn.
Zo had ik laatst een coachee die last had van perfectionisme en zichzelf geen ontspanning gunde zolang haar takenlijst niet was afgevinkt. En aan die takenlijst kwam nooit een eind, want er was altijd wel iets te doen. Ze gunde zichzelf geen rust, want ergens in haar was een stem die zei dat ze dat niet verdiende.

De bron van de uitspraak “Ik ben OK, jij bent OK”

De uitspraak “Ik ben OK, jij bent OK’ is afkomstig uit de Transactionele Analyse; een persoonlijkheidstheorie, ontwikkeld in de jaren ’50 en ’60 door Erci Berne. Deze theorie stelt dat ieder mens verantwoordelijk is voor zijn eigen gedrag, en ook voor de fouten die hij of zij maakt. Maar als je kijkt naar anderen (en naar jezelf) moet je onderscheid maken tussen de persoon en het gedrag. De persoon is ten alle tijden OK, ook als zijn gedrag dat niet is. Het gaat om de intentie achter het gedrag. Het is daarom goed je oordeel uit te stellen.

Vensters op de wereld

De aanname: “Ik ben OK, jij bent OK”, wordt in de transactionele analyse een levenspositie genoemd. Zo zijn er nog drie andere levensposities:
Ik ben OK, jij bent niet OK
Ik ben niet OK, jij bent niet OK
Ik ben niet OK, jij bent OK

Al deze levensposities zijn in de loop van het leven ontwikkeld door dat wat mensen hebben meegemaakt. Elke positie leidt tot een totaal andere manier van naar jezelf en de ander kijken. Het is alsof je in een vierkante kamer staat met vier grote ramen die allemaal een ander perspectief op de wereld geven. Dit worden ook wel ‘vensters op de wereld’ genoemd

Jouw venster beïnvloed de manier waarop je in het leven staat

Iedereen heeft in de loop van zijn leven een ‘voorkeursvenster’ ontwikkeld waar hij graag door kijkt en dat lijdt tot een andere houding in het leven. Een paar voorbeelden:

Ik ben OK, jij bent OK (de gezonde positie) + +

Ilse is in een goede bui. De zon schijnt, ze heeft net haar rapport afgerond, lekker samengewerkt met haar collega’s, en ze is dik tevreden over het resultaat. Nu even lekker naar buiten met haar collega’s om op een bankje van de zon genieten

Ik ben OK, jij bent niet OK (de arrogante positie) + –

Frits heeft hard aan het onderzoek gewerkt en het rapport mag er zijn. Toch is hij niet tevreden. Zijn collega’s waren niet bepaald behulpzaam en de opdrachtgever zal wel niets met de resultaten doen. “Paarlen voor de zwijnen!” denkt hij nadat hij het rapport aan de opdrachtgever gemaild heeft en klapt ontevreden zijn laptop dicht.

Ik ben niet OK, jij bent OK (de hulpeloze positie) – +

Frank zit vast. Hij weet niet hoe het verder moet met het onderzoek. Evelien weet altijd wat ze moet doen in zo’n situatie.Hij voelt zich een sukkel als hij Evelien om hulp vraagt. Ze heeft het al zo druk. Maar zelf komt hij er niet uit, dus hij moet wel om hulp vragen.

Ik ben niet OK, jij bent niet OK (de hopeloze positie) – –

Paula is moe. Het onderzoek loopt voor geen meter en niemand werkt mee om het vlot te trekken. Als ze ‘s avonds thuis komt is het ook nog een puinzooi. Haar man heeft op zijn vrije dag niet eens opgeruimd. “Ik heb het op mijn werk niet voor elkaar, en hier maken ze er ook een bende van”.

Tot slot

Ook ik voel me bij momenten beter of minder dan anderen. Niets menselijks is een coach vreemd. En waarschijnlijk herken jij ook wel dat je zo nu en dan niet voelt dat zowel jij als de ander OK zijn. Dit is dus iets om na te streven,
En dat is het mooie van leven; er valt altijd iets na te streven. Ik help je daarbij graag verder met een van mijn coachtrajecten.

Meer inspiratie?

Wil je vaker geïnspireerd worden, en op de hoogte zijn van de data van mijn bosbaden? Schrijf je dan in voor mijn inspiratiemail. Ik deel daar geregeld over ontspannen in de natuur, burn-out preventie, persoonlijke ontwikkeling en wat me maar te binnen schiet. Inschrijven is gemakkelijk, met onderstaand formulier. Uitschrijven ook, met een druk op de knop onderaan iedere e-mail die je van me krijgt.

Perfectionisme en burn-out

burn-out, coaching, perfectionisme

Perfectionisme en burn-out : waarom gaan ze zo vaak samen?

Die vraag viel me van de week in toen ik overdacht met wat voor verhalen mijn coachees vaak bij mij komen. Perfectionisme maakt daar vaak onderdeel van uit. Het heeft ze vaak ver gebracht, maar het kan uiteindelijk ook tot een burn-out leiden. Ze werken zo hard, ze vinden het nooit goed genoeg, en daarmee bereiken ze heel veel. Maar ze gaan ook steeds harder werken, om maar te kunnen voldoen aan de hoge standaarden die ze zichzelf opgelegd hebben, en ze komen niet toe aan ontspanning. Zie hier het perfecte recept voor een burn-out.
Maar waar komt dat perfectionisme nu toch vandaan? Waarom legt een perfectionist de lat zo hoog voor zichzelf?

Daar zijn verschillende verklaringen voor. En zoals zo vaak is de bron van een patroon dat nu last geeft te vinden in de jeugd.

De bron van perfectionisme

De bron van perfectionisme ligt vaak in de jeugd.

Het kan zijn dat je bent opgegroeid in een omgeving waarin weinig aandacht voor jou was. Door extra je best te doen, kreeg je complimenten, en dat smaakte naar meer. Het is voor een kind namelijk heel belangrijk om gezien te worden. Daar doet het heel veel voor. Ook als dat ten koste gaat van andere dingen.
Het tegenovergestelde kan ook aan de hand zijn. Je was bijvoorbeeld heel goed in sport, en je werd door je ouders gestimuleerd om nog beter te worden. Je prestaties op het sportveld werden daardoor steeds belangrijker. Je zag “Als ik maar heel goed mijn best blijf doen, dan maak ik mijn ouders blij”.
Als er vroeger vaak ruzie was in huis, kan je ook steeds meer je best zijn gaan doen op school bijvoorbeeld. Als je dat deed, goede cijfers haalde, was dat een manier om je vader of moeder af te leiden, waardoor de aandacht op jou gevestigd was, en de ruzie even ophield. Maar het kon ook een manier voor jou worden om te ontsnappen aan de akelige sfeer thuis. Je vluchtte dan als het ware in je huiswerk.
Ook het op jonge leeftijd een ouder verliezen kan ertoe leiden dat het kind extra zijn best gaat doen. Niet lastig zijn, want het verdriet van de overgebleven ouder is zo groot. Voor het eigen verlies is geen ruimte. En zo ontstaat ‘verlaat verdriet’.

Dit zijn dus manieren waarop perfectionisme kan ontstaan.

Perfectionisme en burn-out

Hoe leidt perfectionisme nu tot een burn-out? Dat kan eigenlijk op verschillende manieren. Perfectionisten zijn bang om fouten te maken, of dat dingen mislukken. Om dat te voorkomen, kunnen ze twee strategieën hanteren.

Ze gaan steeds meer hun best doen om een doel te behalen. Een doel dat vaak onhaalbaar is. Ze gaan nog harder werken, nog meer hun best doen, nog meer opleidingen volgen. En omdat er maar 24 uur in een dag zit, houden ze geen tijd over voor ontspanning.
Dit kan leiden tot overspannenheid en uiteindelijk zelfs tot een burn-out. Dit is het beeld wat veel mensen van perfectionisten hebben. Maar het kan ook de andere kant op werken:
Ze vermijden juist de confrontatie, waardoor ze niet kunnen falen. Perfectionisme en faalangst gaan vaak samen. Ze beginnen niet aan het nastreven van een doel, of als ze ergens aan begonnen zijn, haken ze voortijdig af. Want als je ergens niet aan begint, kun je ook niet falen. Door dit gedrag zet de perfectionist zichzelf vast en komt hij nergens toe. Perfectionisme kan dan zelfs verward worden met luiheid. Niet in de laatste plaats door de perfectionist zelf. Dit zal eerder tot een bore-out dan een burn-out leiden. Dezelfde symptomen, maar met een heel andere oorzaak.

Perfectionisme als waarschuwingssignaal

Je kan heel eenvoudig zeggen: “stop met het nastreven van het perfecte plaatje, want dat bereik je toch niet”. En dat is natuurlijk zo. Perfectie bestaat niet; het kan altijd beter. Maar je zou perfectionisme ook kunnen zien als een waarschuwingssignaal. Kennelijk ben je iets aan het ontlopen als je perfectionisme weer de kop op steekt. In het verleden werkte dat ook, dus waarom zou je daar niet mee doorgaan?
Het antwoord daarop weet je denk ik wel. Anders had je niet zover doorgelezen. Perfectionisme leidt tot stress en kan uiteindelijk in een burn-out of bore-out uitmonden. En dat is wat je niet wilt. Onderzoek dus welke situatie of emotie je aan het ontlopen bent als je ‘perfectionisme monster’ zich weer doet gelden.

Heb je daarbij ondersteuning nodig, dan help ik je graag het ‘monster in de bek te kijken’. Neem dan contact met me op.

agaat coaching perfectionisme uitstelgedrag

Uitstelgedrag en perfectionisme : hoe zit dat bij jou?

perfectionisme, persoonlijke ontwikkeling

Dit bericht was er bijna niet gekomen! Ik had last van uitstelgedrag. En daar ga ik het over hebben, en dan specifiek over uitstelgedrag en de relatie met perfectionisme. Want dat die relatie er is, staat wel vast. En het goede nieuws: er valt wat aan te doen.

“Het betere is de vijand van het goede.”

“Het betere is de vijand van het goede.” In die uitspraak zit veel waarheid. Want als je almaar blijft bijschaven en verbeteren, en piekeren over hoe iets nog beter kan, dan komt iets nooit af, en bereik je dus ook niet het goede. Het kan er zelfs toe leiden dat je ergens maar niet aan begint, omdat je bang bent dat het perfecte beeld dat jij in je hoofd hebt niet kunt bereiken. Streven naar het hoogst haalbare is in zichzelf niet slecht, maar als het doorslaat en je uitstelgedrag en perfectionisme je belemmert in je leven, dan is het goed om eens te kijken wat hier achter zit.

Perfectionisten bestaan er in allerlei soorten en maten. Het algemeen aanvaarde beeld van een perfectionist is iemand die alles tot in de puntjes op orde heeft. Een perfecte baan, relatie, huis, auto, uiterlijk, leven; het hele plaatje. Veel perfectionisten herkennen zich hier niet in. Ze zeggen: “Ik ben geen perfectionist, moet je zien hoe mijn huis en tuin eruit zien, dat is echt niet perfect” en daarbij vergeten ze dat ze op andere terreinen wel de lat heel hoog leggen en streven naar het onhaalbare. Want dat is wat perfectionisten doen. Ze stellen voor zichzelf een doel dat zo groot is, dat het onmogelijk te bereiken valt

Uitstelgedrag is een uiting van perfectionisme

Perfectionisme uit zich op verschillende manieren. Waar het op neer komt is dat perfectionisten bang zijn om fouten te maken en te falen. Om dat te vermijden kunnen ze twee strategieën hanteren:

Ze gaan steeds meer hun best doen om het onhaalbare doel te halen. Nog harder werken, nog meer lezen, nog meer opleidingen volgen, nog meer streven. Uiteindelijk kan dit leiden tot extreme vermoeidheid en mogelijk zelfs een burn-out. Dit is het beeld wat veel mensen van perfectionisten hebben. Maar het kan ook de andere kant op werken:
Ze vermijden juist de confrontatie met het onhaalbare doel, door er niet aan te beginnen of als ze ergens aan begonnen zijn, voortijdig af te haken. Want als je ergens niet aan begint, kun je ook niet falen. Door dit gedrag zet de perfectionist zichzelf vast en komt hij nergens toe. Perfectionisme kan dan zelfs verward worden met luiheid. Niet in de laatste plaats door de perfectionist zelf.

“Mag het een onsje minder?”

Ik vind het een verfrissend idee dat het ook best ‘een onsje minder mag’, dat het niet altijd een tien hoeft te zijn, maar dat een zesje soms ook goed genoeg is. Mijn eigen angst om te falen heb ik steeds beter onder controle. Door het inzicht dat mislukkingen niet bestaan, alleen tussenresultaten, geef ik mezelf veel meer ruimte om te experimenteren en dingen aan te pakken die ik in het verleden aan me voorbij zou laten gaan, uit angst om te falen. En dat geeft ruimte voor groei.

Ben je op zoek naar ruimte voor groei, neem dan contact met me op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.