De invloed van het verleden van je ouders; ook als je het niet kent

Deze blog is de tweede in een reeks over de invloed van het verleden van je ouders. Ook als je dat verleden niet kent. Over hoe we soms iets meedragen uit een verhaal dat nooit hardop is verteld.

Heb je er ooit bij stilgestaan hoe het verleden van je ouders jou onbewust beïnvloedt? Misschien herken je dit; Ze zeiden er nooit iets over. Maar jij voelde het wel. Er was altijd een bepaalde spanning. Nieuwsgierigheid werd nooit bevredigd. Er was vooral zwijgen. En bij jou een onbestemd gevoel dat er meer was dan gezegd werd.

Dat is hoe het vaak gaat in families met een beladen geschiedenis. Er wordt gezwegen. Over wat er was gebeurd in het verleden, in de oorlog, in het land van herkomst als er sprake was van migratie. Over gewelddadigheid in het gezin, armoede, onbedoelde zwangerschappen. Er is schaamte; en zwijgen. En deze schaamte en het zwijgen kan ook generaties teruggaan. Jouw ouders hebben het weer overgenomen van hun ouders, en die van hun ouders.

Als kind voel je dat er meer is. Want als ouders zwijgen, gaan kinderen voelen. En dit nemen ze mee in de rest van hun leven. Het wordt als het ware een levensstijl.

Wat ouders niet zeiden, werd ook een verhaal

In het boek ‘Het is niet met jou begonnen’ schrijft Mark Wolynn over hoe trauma’s en onverwerkte pijn niet alleen worden overgedragen met woorden, maar vooral door wat niet gezegd wordt. Door het zwijgen, door angsten en door gedragspatronen.

Als iets in een vorige generatie niet is aangekeken of gedeeld, vinden kinderen vaak een manier om het tóch te dragen. Niet omdat ze dat bewust kiezen, maar omdat het familiesysteem zoekt naar balans. Het kind voelt dit aan en leert zonder woorden:

• dat je stil moet zijn
• dat je niet lastig mag zijn
• dat je je emoties moet inslikken
• dat het beter is om voor de ander te zorgen dan voor jezelf

Dit kan weer een bron zijn van depressie, angst of chronische pijn. En dit is niet van jou, maar dit heb je meegekregen vanuit je familiegeschiedenis en jij ‘voert uit’ wat niet opgelost is in het verleden.

Herken je deze patronen? De onbewuste impact van ouderlijk zwijgen

In mijn praktijk kom ik vaak mensen tegen die bepaalde gedragspatronen hebben aangenomen, die niet van hen zijn. En pas als ze erbij stilstaan merken ze op dat,  

• ze altijd alert zijn op wat de ander nodig heeft;
• ze bang zijn om ‘te veel’ te zijn;
• ze moeite hebben om grenzen te stellen;
• en vaak is er ook die vage vermoeidheid of onrust die niet in verhouding staat tot hun leven nu

“Ik wist altijd precies hoe de sfeer in huis was.”

“Ik voelde me verantwoordelijk, voor alles en iedereen, maar wist niet waarom.”

“Ik paste me aan zonder dat iemand dat vroeg.”

Zomaar wat uitspraken die ik hoor in mijn praktijk.

Je hoeft het niet te begrijpen om het te voelen

Wat Wolynn in zijn boek benadrukt, en wat ik ook vaak tegenkom, is dat je niet alles hoeft te analyseren en begrijpen om te erkennen dat het er wel is. Je hoeft niet het hele verhaal van je (voor)ouders te kennen. Het gaat erom wat jij nu voelt. En het gegeven dat dat mogelijk terug te leiden is tot het verleden van een van je ouders, dat is eigenlijk al genoeg.

En nu? Kies voor jouw eigen pad

Misschien voel jij ook wel dat er iets is dat je al lang meedraagt, wat eigenlijk niet van jou is. Dat besef kan jouw last lichter maken, omdat je dat wat niet van jou is liefdevol kan neerleggen, om je eigen pad te gaan bewandelen.

Je kunt elke dag opnieuw kiezen, door bewustzijn van wat is geweest, en door zachter te worden

Je kunt het verhaal waarin je bent opgegroeid niet herschrijven. Maar je kunt wel kiezen een andere verhouding aan te gaan met wat je hebt meegekregen. Niet door ertegen te vechten, maar door er met aandacht naar te kijken. En door toe te staan te voelen wat er in je leeft, los van wat je hebt overgenomen. Zo kan je beetje bij beetje je eigen stem weer gaan horen. En keuzes gaan maken die echt bij je passen. Niet gemakkelijk misschien. Maar wie zegt dat het leven gemakkelijk moet zijn? En als je het aandurft kan er meer ruimte ontstaan voor wie jij ten diepste bent, vrij van de geschiedenis die je met je meedraagt.

In de volgende blog:
Over hoe kinderen feilloos aanvoelen wat niet gezegd wordt; en hoe we daar als volwassenen nog steeds naar leven.